Akıllı otomobiliniz sizin nasıl takip eder (ve bu konuda ne yapabilirsiniz)

• Akıllı otomobiller, kapsamlı veri toplama uygulamaları nedeniyle büyük bir gizlilik tehdidi oluşturmaktadır.
• Yakın zamanda gerçekleştirilen bir araştırma, neredeyse her otomobil üreticisinin sürücüler hakkında bilgi topladığını ve %84’ünün de bu verileri paylaştığını veya sattığını gösteriyor.
• Bu bilgiler arasında biyometrik veriler, konum verileri, kişisel bilgiler ve hatta cinsel eğilim dâhil birçok hassas kategori bulunuyor.
• ABD merkezli bir otomotiv şirketi olan Privacy4Cars, bu yılın başında sürücüleri araçlarının topladığı verilerin kapsamı hakkında bilgilendirmek amacıyla Otomobil Gizlilik Raporu aracını sundu.
• ExpressVPN, ABD’deki en popüler araçları analiz etmek için bu aracı kullandı ve ne kadar veri topladıklarını ortaya koydu.
• Otomobil verileri gizliliği konusunda daha net düzenlemeler gerçekleşene kadar kişisel bilgilerinizin akıllı otomobiliniz tarafından toplanmasına ve paylaşılmasına karşı korunmak için atabileceğiniz adımlar bulunuyor.
• Örneğin, verilerin satılmasına ve davranışsal reklamlara izin vermemek ve otomobilinizin Wi-Fi bağlantı noktasına bağlandığınızda gizlilik odaklı bir VPN kullanmak.

Modern otomobiller, bir araçtan daha fazlası hâline geldi; tekerlekleri olan bir akıllı telefon gibi, hareket eden bir veri merkezi gibiler ve biz araçları kullanırken sessiz bir şekilde bizimle ilgili birçok veriyi topluyorlar. Otomobillerimiz, rotalarımızı takip etmekten sürüş alışkanlıklarımızı izlemeye ve hatta biyometrik verilerimizi incelemeye kadar birçok veriyi biriktiriyorlar ve bunu genellikle biz farkına varmadan gerçekleştiriyorlar.

Otomobiller daha çok otomatikleştikçe ve bağlı hâle geldikçe, onları üreten şirketler araçların işlevsellikleri ve veri toplama konusunda daha çok kontrol elde ediyor. Bu geçiş, konumlarımız ve kişisel bilgilerimiz üreticilere aktarıldıkça, ve bazı durumlarda saygınlığı şüpheli olan üçüncü taraflara satıldıkça, gizlilik konusunda büyük bir endişe uyandırıyor.

Aslına bakılırsa, Mozilla Vakfı tarafından yakın zamanda gerçekleştirilen bir çalışma, otomobilleri gizlilik konusunda bugüne kadar inceledikleri en kötü ürün kategorisi olarak belirledi. Endişe verici bulgular arasında kişisel verilerin haddinden fazla toplanması, geniş ölçüde veri paylaşımı ve kullanıcıların kendileri hakkındaki bilgiler üzerinde kontrolün eksikliği yer alıyor. Bu durum, otomobil verileri gizliliği konusunda daha net düzenlemelere olan acil ihtiyacın altını çiziyor.

Buna rağmen, sürücülerin bu önlemler alınana kadar haberdar kalarak atabilecekleri proaktif bir adım var. Akıllı otomobilinizin sizi nasıl takip ettiği, paylaştığı veriler ve bu konuda ne yapabileceğiniz hakkında bilmeniz gerekenleri öğrenmek için bize katılın.

Otomobiliniz neyi biliyor

Dönüş sırasında sinyali kullandığınız her seferde, yalnızca bir lambayı etkinleştirmeyle kalmıyor; aynı zamanda otomobilinizin karmaşık dahili ağı üzerinden bir dijital mesaj gönderiyorsunuz. Bu basit görünen eylem, otomobillerin inanılmaz gelişimi hakkında çok şey söylüyor.

Otomobiller, 1970’lerden beri bilgisayarlar içermeye başladı ancak günümüzün akıllı otomobilleri çok farklı bir seviyede. McKinsey, 2030 yılında, dünya çapında satılan yeni otomobillerin %95’inin bağlantıya sahip olacağını tahmin ediyor.

Bu modern araçlar, birçok gelişmiş özellik içeriyor; en küçük dokunmalara, el hareketlerine ve hatta ses komutlarına yanıt veren dokunmatik paneller ve ekranlar kullanıyor. Ancak, bu ilerleme önemli bir sonuç doğuruyor: Direksiyonu döndürmekten kapıların kilidini açmaya kadar, otomobilinizle gerçekleştirdiğiniz her etkileşim bir kayıt oluşturuyor. Bu bilgiler genellikle otomobil şirketi tarafından toplanıyor ve saklanıyor.

Otomobiliniz verileri nasıl topluyor

Telematik 

Frene basma seviyesi, hızlanma, far kullanımı, silecekleri etkinleştirme ve hatta sürücü kapısını açmak, bir sürücü olarak detaylı profilinizi oluşturmaya katkıda bulunuyor. Bu veri yığını, sürücü davranışlarını takip etme, kaydetme ve analiz etme sanatı ve bilimi olan telematik etrafında bir endüstrinin doğuşuna neden oldu. Sigorta şirketleri tarafından sunulan iyi sürücü indirimleri gibi teşvikleri destekliyor ve kişiselleştirilmiş sürüş deneyimi konusunda yeni bir çağ başlatıyor.

Bağlı hizmetler ve cihazlar

Fakat otomobilinizin kabiliyetleri, sürüş sırasındaki fiziksel eylemlerin ötesine uzanıyor. Radyo istasyonları, otomobilinizin bilgi-eğlence sisteminde izlediğiniz kanallar veya GPS rota planlayıcısı gibi, otomobilinizin gösterge paneli üzerinden erişilebilen hizmetler de topladığı verilere katkıda bulunuyor. Otomobil şirketleri, otomobilinizin uygulamasını indirdiğinizde telefonunuzdaki verilere de erişebiliyor.

Harici veri kaynakları

Otomobil şirketleri; veri simsarları, otomobil bayileri (test sürüşleri üzerinden bilgi edinebilir), sosyal medya profilleriniz ve hükümet kaynakları üzerinden de sizin hakkınızda ek bilgiler toplayabilir.

Akıllı otomobilinizin sizi takip edebileceği 20 yöntem

Şimdi detaylara inelim. İşte bir akıllı otomobil sürücüsünü nasıl takip ediyor:

1. Konum takibi

GPS teknolojisi, akıllı otomobillerin tam konumlarını belirlemeyi sağlıyor ve böylece navigasyon gibi özellikleri sağlıyor ve seyahat biçimleri hakkında veri sunuyor.

2. Trafik rotaları ve sıkışıklık

Akıllı otomobiller, trafik rotaları ve sıkışıklık hakkında veriler toplayabilir ve bu veriler navigasyonu ve rota algoritmalarını geliştirmek için kullanılabilir. Bununla birlikte, bu veriler bireysel araçları ve hareketlerini takip etmek için de kullanılabilir.

3. Sürüş davranışları

Akıllı otomobiller, bir sürücünün aracı nasıl kullandığını analiz etmek için hızlanma, frenleme, hız ve direksiyonu çevirme gibi faktörleri takip eder.

4. Araç içi tercihler

Bu tercihler arasında koltuk pozisyonu, iklim denetimi ve eğlence tercihleri gibi ayarlar yer alır ve kişiselleştirilmiş bir sürüş deneyimi için kaydedilir.

5. Biyometrik veriler

Bazı akıllı otomobiller parmak izi ve yüz taraması gibi biyometrik verileri toplayabilir. Bu veriler, otomobilin kilidini açma veya motoru çalıştırma gibi güvenlik amaçları için kullanılabilir.

6. Eşitlenen cihazlardan gelen veriler

Üreticiye bağlı olarak, akıllı otomobiliniz, eşitlediğiniz mobil cihazlara erişebilir ve veri toplayabilir. Buna arama kayıtları, mesajlar ve uygulama kullanımı dâhildir. 

7. Dış kameralar ve sensörler

Akıllı otomobiller; park yardımı, şerit takibi ve çarpışma önleme gibi özellikleri sunmak amacıyla çevreyi takip etmek için çeşitli sensörler ve kameralar kullanabilir.

8. Çevresel veriler

Akıllı otomobiller; hava kalitesi, sıcaklık ve yol koşulları gibi bulundukları çevre hakkında veri toplayabilir. Bu veriler navigasyon, güvenlik sistemleri ve çevre takibini geliştirmek için kullanılabilir.

9. Ses tanıma

Ses tanıma sistemine sahip akıllı otomobiller, sürücünün ve yolcunun ne dediğini takip edebilir. Bu veriler iklim kontrolü, navigasyon sistemi ve bilgi-eğlence sistemi gibi otomobilin özelliklerini kontrol etmek için kullanılabilir.

10. Seyahat kayıt bilgileri

Bu bilgiler, seyahatinizi ne zaman başlattığınız ve ne zaman sonlandırığınızın yanı sıra, seyahatin detaylarını da (örneğin gidilen rota) içerir.

11. Hava yastığı sistemi verileri

Bazı otomobiller, ağırlık ve vücut pozisyonu bilgileri gibi, hava yastığı sistemiyle ilgili bilgileri toplar ve araçta kaydedilir. Bu veriler, araçtaki sorunları tanılamak ve kazaları araştırmak için kullanılabilir.

12. Araç içi veriler

Bu, araç tarafından oluşturulan verileri belirtir ancak harici veri toplama araçları kullanarak erişilmediği sürece üreticiye gönderilmez. Motor performansı, lastik basıncı ve sıvı seviyeleri gibi birçok bilgiyi kapsar ve bakım ve sorun giderme konularında yardımcı olur.

13. Medya analizi

Otomobilinizde radyo istasyonu ve medya kaynakları gibi ne dinlediğiniz hakkındaki bilgileri takip edilebilir. Buna arka koltuktaki bilgi-eğlence sisteminde hangi dizilerin ve kanalların izlendiği, çeşitli video akış sitelerine giriş ve bilgi-eğlence sistemindeki navigasyon, müzik ve ayarlar gibi özelliklerden hangilerinin kullanıldığı konularındaki veriler dâhildir.

14. Pil, kontak ve pencere verileri

Pil durumu, kontak durumu ve pencere pozisyonu gibi aracın durumu hakkındaki veriler toplanabilir.

15. Tanı bilgileri

Akıllı otomobiller, hata kodları ve sistem performansı verileri gibi çeşitli tanı bilgilerini takip edebilir. Bu veriler, araçtaki sorunları tanılamak ve araç emniyetini iyileştirmek için kullanılabilir.

16. Denge kontrolü ve lastiklerin kilitlenmesini önleme

Bu güvenlik özelliklerinin aktifleştirildiği anların kaydedilmesi, sürüş koşulları ve potansiyel tehlikeler hakkında bilgiler sunar.

17. Güvenlik/hırsızlık uyarıları

Akıllı otomobiller güvenlik ve hırsızlık uyarıları oluşturabilir. Bu uyarılar, araç sahibinin akıllı telefonuna veya bir takip hizmetine gönderilebilir.

18. Wi-Fi veri kullanımı

Akıllı otomobiller, sürücünün ve yolcuların hangi web sitelerini ziyaret ettiği gibi Wi-Fi veri kullanımını takip edebilir. Bu veriler, sürüş deneyimini kişiselleştirmek ve reklam sunmak için kullanılabilir.

19. Ev enerjisi kullanımı

Elektrikli otomobiller ev enerjisi kullanımını takip edebilir. Bu, şarj etme ve enerji tüketimi alışkanlıkları hakkındaki verileri içerir.

20. Araç bakımı

Akıllı otomobiller, kendi performansları ve bakım ihtiyaçları hakkında veriler toplayabilir. Bu veriler, araç sağlığını ve güvenliğini iyileştirmek için kullanılabilir ancak kişisel kullanımı takip etmek amacıyla da kullanılabilir.

Akıllı otomobiller neden bir gizlilik tehdidi oluşturuyor

Akıllı otomobiller, sürüş deneyimimizde devrim yarattı ve daha önce görülmemiş bir bağlanılırlık ve kolaylık sağlıyor. Buna rağmen, önemli bir dezavantajla birlikte geliyorlar: gizlilik ve güvenlik konusunda ciddi bir istila. Aslına bakılırsa, akıllı otomobillerin topladığı kişisel eylem, bir yerde bulunma ve sohbet verileri kadar veri toplayan ürün sayısı çok az.

Toplanan verilerin kapsamı

Akıllı araçlar devamlı olarak veri topluyor, bunları üreticilere kablosuz olarak iletiyor ve genellikle üçüncü taraf hizmet sağlayıcılarla paylaşıyor. Toplanan verilerin kapsamı dehşet verici:

Kişisel bilgiler: Ad, yaş, adres, sSosyal Güvenlik numarası, sürücü belgesi numarası.
Konum detayları: Tam GPS verileri, rota geçmişi ve sürüş saatleri.
Dijital ayak izi: IP adresi, mobil cihazın konumu, arama içerikleri.
Demografik içgörüler: Cinsiyet, etnik köken ve diğer kişisel bilgiler.
Finansal bilgiler: Aracın ödeme bilgileri, satın alınması ve finansmanı.
Biyometrik veriler: Yüz, ses ve parmak izi tanıma.
Davranışsal biçimler: Sürüş alışkanlıkları, tarz ve hatta aracınızın çevresinin 3B modeli.

Ve akıllı otomobil üreticileri burada durmuyor. Harici veri kaynakları üzerinden bir adım daha gidiyor ve gelir, göç durumu, ırk ve hatta cinsel aktivite (şaka yapmıyoruz) ve genetik bilgiler gibi detayları da elde ediyor. Hatta gizlilik ayarlarınızın izin vermesi hâlinde fotoğraflarınıza, takviminize ve yapılacaklar listenize erişebiliyor.

Kişisel verileriniz nereye gidiyor?

Üreticilerin, yasal olarak gizlilik politikalarında bu uygulamaları ana hatlarıyla açıklamaları zorunludur ancak bu dökümanların karmaşıklığı genellikle tüketicilerin kafasını karıştırmaktadır. Ve bu politikalar otomobil üreticiler arasında değişiklik gösterirken, bu verilerin ana alıcıları arasında şunlar yer alır:

• Hizmet sağlayıcılar (ancak hangileri olduğu belirtilmez)
• Devlet kurumları
• Kolluk kuvvetleri
• Reklam ve araştırma şirketleri
• Diğer sürücüler (genellikle trafik akışını iyileştirmek veya kazaları bildirmek amacıyla) 
• Bayiler
• Sosyal medya platformları
• Veri simsarları
• Apple CarPlay, Android Auto ve Amazon Alexa gibi teknoloji devleri
• İştirakler
• SiriusXM, OnStar ve diğer bağlı hizmetler

Veri simsarlarının karanlık dünyası

Akıllı otomobil takibinin en tedirgin edici tarafı veri simsarlarının işin içinde olmasında yatıyor. Bu kurumlar, karanlık bir dünya içerisinde çalışıyor ve otomobillerin oluşturduğu verilerin ticaretini genellikle araç sahiplerinin açık rızası olmadan yapıyor. Bu uygulama önemli endişeler doğuruyor ve bu endişeler arasında şunlar yer alıyor: 

1. Kişisel verilerin suistimali: Şirketler kişisel verileri nasıl kullandığı konusunda şeffaf olmadığında, bilgilendirilmiş rıza prensibi sarsılıyor. Bu da bireyleri kişisel bilgilerinin açığa çıkması riskiyle karşı karşıya bırakıyor.
2. Hedeflenmiş reklam sunma: Veri simsarları, sürücü bilgilerini kişilere özelleştirilmiş reklamlar bombardımanı yapmak için kullanabilir. Bu genellikle insanlar verilerinin en başta nasıl edinildiğini bilmeden gerçekleşir.
3. İstilacı gözetleme: Bu veriler, daha kötü niyetli amaçlar için suistimal edilebilir ve kişisel gizliliği ihlâl eden gözetime izin verebilir.
4. Ayrımcılık ve profil oluşturma: Veri simsarları, kişilerin oldukça spesifik profillerini oluşturmak için detaylı bir bilgi dizisini derleyebilir. Bu da ırk, gelir ve yaşam tarzı gibi faktörlere bağlı olarak potansiyel ayrımcılığa neden olabilir. Ayrıca, bir bireyin gerçek karakteristiklerini doğru bir şekilde yansıtmayan profillerin oluşmasına da neden olabilir.

Veri simsarlığının kontrolsüz doğası, hesap verebilirlik konusunda endişeler doğuruyor. Herhangi bir açık takibin veya standartlaştırılmış endüstri uygulamalarının olmamasıyla birlikte, bu kurumları herhangi bir veri suistimali veya yanlış kullanım durumunda sorumlu tutmak zorlaşıyor.

Korsanlar verilerinize erişim elde edebilir

Veri simsarlarının hassas bilgilerin ticaretini yapması, potansiyel güvenlik açıklarını da getiriyor. Bir veri ihlâli veya siber saldırı durumunda, bu değerli bilgiler yanlış kişilerin eline geçebilir ve kişileri kimlik hırsızlığından gizlice izlemeye kadar birçok risk ile karşı karşıya getirebilir.

Otomobil markalarının yüzde altmış sekizi kötü bir geçmişe sahip ve kullanıcılarının gizliliğini sızıntılar, ihlâller veya korsanlıklar nedeniyle koruyamadı. Bu olayların en dikkat çekici olanları arasında şunlar yer alıyor:

• Volkswagen ve Audi: 2021 yılında, bu kardeş şirketler arasındaki veri ihlâli 3.3 milyon kullanıcıyı etkiledi.
• Toyota: 2013 ile 2023 arasında, on yıllık süre boyunca, Toyota 2.15 milyon kullanıcının verilerinin açığa çıkmasına neden oldu ve veri güvenliğinde uzun süren bir eksikliği ortaya koydu.
• Mercedes-Benz: Haziran 2022’de, Mercedes-Benz, üçüncü taraf bir bayiden kaynaklanan ve 1.6 milyon potansiyel ve mevcut müşterinin verilerini tehlikeye atan bir veri sızıntısı açıkladı. Bu veriler ad, sokak adresi, e-posta adresi ve telefon numarası gibi verileri içeriyordu.

Bu sızıntıların bireyler için kimlik hırsızlığından hedeflenmiş siber saldırılara kadar birçok kapsamlı sonuçları olabilir.

Akıllı otomobilinizin verileri size karşı kullanılabilir 

Akıllı otomobil verilerinin toplanmasının endişe veren başka bir yanı ise mahkemede size karşı kullanılabilir olmasıdır. Kolluk kuvvet kurumları, soruşturma amaçlarıyla kişisel otomobil verilerine git gide daha çok erişmeye başladı. Buna yalnızca konum geçmişi değil, aynı zamanda kişisel iletişimler de dâhil. 

Otomobil üreticilerinin genellikle bireylerin bilgisi veya rızası olmadan ses kayıtlarını ve konum geçmişini paylaştıkları bilinmektedir. Bazı durumlarda, bireyler hizmete kayıtlı olmasalar bile hareketleri kaydediliyor.

Mozilla Vakfı’na göre, otomobil üreticilerinin %56’sı sürücülerinin bilgilerini, resmi olsun veya olmasın, “talep” hâlinde hükümet veya kolluk kuvvetleriyle paylaştıklarını belirtti. 

ABD’deki en popüler otomobil modellerinin analizi

ABD’li bir otomotiv firması olan Privacy4Cars, veri toplama uygulamalarıyla ilgili daha fazla farkındalık yaratmak amacıyla bu yılın başında Otomobil Gizlilik Raporu’nu açıkladı.

Bu çevrimiçi araç, bir otomobilin parmak izi görevi gören bir özgün numara olan Araç Şasi Numarası’nı (VIN) kullanarak çalışıyor. Sonrasında, bunu her üreticinin herkese açık politika dokümanları ile karşılaştırıyor ve veri ortamının kapsamlı bir resmini sunuyor. Bunun üzerinden, bu rapor akıllı otomobillerimizin toplayabildiği ve üreticilere gönderebildiği büyük miktardaki bilgileri ortaya çıkarıyor.

Bu araç, otomobilleri “tekerlekleri olan bir akıllı telefon” veya “tekerlekleri olan bir hard disk” olarak kategorize ediyor. İkinci kategori, telematik kullanan fakat hücresel bağlantısı (3G veya daha eski teknoloji olması nedeniyle) artık çalışmayan otomobiller için kullanılmaktadır.

Daha fazla içgörü edinmek amacıyla, herkese açık olan VIN numaralarını kullanarak Privacy4Cars aracı üzerinden (Edmunds Inc. otomotiv platformunun gerçekleştirdiği araştırmaya göre) Amerika’daki en popüler beş otomobili inceledik. İşte elde ettiğimiz bulgular: 

2023 Chevrolet Silverado 

Chevy Silverado, 2023’te ABD’de en çok satılan otomobil ünvanını taşıyor. Ancak, gelişmiş telematik kabiliyetleri sayesinde, aktif bir şekilde hem sürücü hem de otomobilin işleyişi hakkında büyük miktarda veri topluyor.

Bu veri toplama işlemi; adlar, adresler ve e-posta adresleri gibi kişisel bilgileri kapsıyor. Ayrıca parmak izi veya yüz hatları gibi biyometrik işaretleri de kapsıyor ve sürücünün nerede olduğunu takip ediyor. Politikasının eşitlenmiş telefon verileriyle ilgili cümlelerinden anlaşıldığı kadarıyla, bu otomobil bireysel sürücü alışkanlıkları ve tercihlerine bağlı olarak kullanıcı profilleri oluşturuyor.

Veri toplama işleminin kapsamı kamera görüntüleri ve sensör verilerinden ses komutları, denge kontrolü ve kilitlenmeyi önleme olaylarına kadar çok geniş. Radyo ve arka koltuktaki eğlenceye kadar, bilgi-eğlence sisteminin kullanımıyla ilgili verileri de toplayarak tüm verileri topluyor.

Silverado, bu detaylara ek olarak, pil durumu, kontak detayları, pencere durumu, vites durumu ve tanı bilgileri gibi belirli bilgileri kaydediyor. Konum, rota geçmişi, hız gibi bilgileri ve frenleme, yoldan çıkma ve dönme gibi önemli sürüş olaylarını kaydederek sürücünün yolculuğunu takip ediyor.

Veri paylaşımına gelince, Silverado, bilgileri General Motors ağı içerisindeki iştiraklerine, üçüncü taraf hizmet sağlayıcılara, sigortacılara ve devlet kurumlarına aktarıyor. Buna karşın, bu politika, verilerin veri simsarlarıyla paylaşılıp paylaşılmadığı konusunda üreticinin politika içerisinde bunu doğrulamaması veya inkar etmemesi nedeniyle bir soru işareti bırakıyor.

2023 Ford F-150

Akranlarıyla benzer bir şekilde, bu hafif hizmet kamyoneti, kullanıcıları hakkında büyük miktarda veri toplamasına rağmen, veri silme hakkında bilgiye sahip değil. Buna isimler, konumlar ve sürücü belgesi bilgileri dâhildir. Bu üretici ayrıca kimlik belirleyicilere ve kullanıcı profillerine ilgi duyuyor ve konum detaylarını takip ediyor. Ancak, otomobilin eşitlenmiş telefonlar ve biyometrik veri açısından tutumu biraz belirsiz.

Bir sürücünün alışkanlıkları da bu radardan kaçamıyor. Ford; hız, pedal kullanımı ve hatta emniyet kemeri kullanımını takip ediyor. Otomobil, sessiz bir kayıt cihazı gibi davranıyor ve rota, hız ve hatta yerel hava durumu şartlarını kaydediyor.

Ford veri paylaşımı konusunda da hiç çekinmiyor. Verileri iştiraklerine, hizmet sağlayıcılara, sigortacılara ve devlet kurumlarına aktarıyor. Ancak veri simsarları konusundaki tutumlarını tanımlamak zor.

2023 RAM 1500

RAM markası, Fiat Chrysler Automobiles ve Peugeot grubunun 2021’de birleştiğinde oluşturulmuş bir firma olan Stellantis’e aittir. Bunun sonucu olarak, RAM araçları Chrysler, Dodge ve Fiat ile aynı bağlantı hizmetlerini ve gizlilik politikasını kullanıyor.

Konu kişisel veriler olduğunda, RAM, isimler ve adreslerden Sosyal Güvenlik numarası ve sürücü belgesi bilgilerinin yanı sıra biyometrik verilere kadar kişisel kimlik belirleyiciler dâhil olmak üzere, “hiç silmeme” politikasını tercih ediyor. RAM ayrıca zaman, hız, hızlanma ve frenleme gibi verileri kaydederek sürücü alışkanlıklarını takip ediyor. Konum, hava durumu ve gidilen rotalar gibi yolculuk bilgilerini de takip ediyor. Hatta yakıt doldurma, pil durumu ve kamera görüntülerini takip ederek gibi kendi durumunu da izliyor.

Eşitlenmiş telefonlar konusunda, RAM’in politikası çok fark göstermiyor. Veriler otomobilde eşitlenen telefonlardan doğrudan alınmasa da RAM’in kendine ait mobil uygulaması için bir istisna bulunuyor.

Olumlu yönden bakıldığında, RAM, bireylerin yeni araçlarının çoğunda kişisel verilerini yönetmeleri için üç yol sunuyor. Bunların içerisinde coğrafi konum veri toplamayı açıp kapatma, dijital kanallar üzerinden belirli verilerin kullanımı tercih etme veya etmeme ve “unutulma hakkı” talep etme yer alıyor.

2023 Honda CR-V

Honda’nın veri toplama uygulamaları, şirketin “örtülü bilgi” olarak kategorize ettiği, geniş bilgi toplamayı içeriyor. Buna iletişim bilgileri, Sosyal Güvenlik numarası ve sürücü belgesi bilgileri gibi kişisel kimlik belirleyiciler dâhildir.

Honda’nı bazı diğer modellerinin aksine, CR-V yakıt seviyesi, lastik basıncı ve pil durumu dâhil olmak üzere, aracın durumu hakkında özel bilgileri topluyor. Bu otomobil ayrıca yolculuğun başlama ve sona erme zamanı gibi yolculuk verilerini kaydediyor ve hava yastığı sisteminin durumunu takip ediyor.

CR-V, ek olarak, araçta arama geçmişi, çağrı kayıtları ve ses komutları (potansiyel olarak ses kayıtlarını içerebilir) gibi aracın bağlantılı özelliklerinin nasıl kullanıldığı hakkında bilgiler topluyor. Pedal pozisyonu, motor hızı ve direksiyon açısı gibi sürücü davranışı bilgileri de takip ediliyor.

Biyometrik veriler söz konusu olduğunda, aracın gizlilik politikasında açık bir şekilde belirtilmediğinden dolayı, Honda’nın bu tür bilgileri nasıl kullandığı net değil. Buna karşın, bir sözcü aracılığıyla ABD’deki araçlarında biyometrik verileri şirkete aktardığı sistemler bulunduğunu belirtti.

Bunun yanı sıra, hava yastığı sistemi kilo ve vücut pozisyonu bilgilerini toplayabilir ancak bu veriler araç içindeki bilgisayarda yerel olarak saklanıyor ve yalnızca fiziksel bir bağlantı üzerinden erişilebilir ve eyalet ve federal kanunları buna kimlerin erişebileceğini kontrol etmektedir.

2023 Tesla Model Y

Tesla, kullanıcı verilerinin silinmesi konusunda açık bir politikaya sahip değil, bu da bu verilerin potansiyel olarak süresiz tutulabileceğini gösteriyor. Bu, kullanıcıların kişisel bilgileri üzerinde ne kadar kontrole sahip olduğu konusunda şüpheler uyandırıyor.

Dahası, Tesla’nın gizlilik politikası şirkete “gerekli veya uygun” amaçlar olarak tanımladığı, kullanıcı verilerini kullanma ve paylaşma konusunda geniş bir alan sunuyor. Bu durum Tesla’ya esneklik sunsa da kullanıcıların hangi bilgilerinin kullanılacağı konusunda sınırlı bir etkisi olduğu anlamına geliyor.

Tesla, sürücülerinin kişisel kimlik belirleyici verilerinin toplanması konusunda açık davranıyor ve konum verilerini de takip ediyor. Ancak, şirketin eşitlenmiş telefonlar, kullanıcı profilleri ve biyometrik veriler konusundaki politikaları etrafında bir sis perdesi bulunuyor, bu da kullanıcıların bu kategorinin nasıl yönetildiği hakkında tereddütte kalmasına neden oluyor.

Tesla, veri paylaşımı konusunda iştirakleri, hizmet sağlayıcılar, sigorta şirketleri ve devlet kurumları ile kapsamlı bir şekilde işbirliği yapıyor. Ancak, veri simsarlarıyla paylaşılan verilerin kapsamı çok net değil. Tesla’nın gizlilik politikasındaki bu eksiklik, yukarıdakilerde olduğu gibi, sürücüler için önemli bir endişe konusu olmalıdır.

Önümüzdeki yol: daha kuvvetli akıllı otomobil düzenlemeleri için çağrılar

Çoğu akıllı otomobil markası, veri kullanımı ve güvenlik konusunda eksik kalıyor ve zayıf veri kontrolü gösteriyor. Akıllı otomobil üreticilerinin büyük çoğunluğunun ortaya koyduğu politikaların hiçbiri, sürücü verilerinin nasıl kullanıldığı ve paylaşıldığı konusunda kapsamlı bir görüntü sunmuyor.

Akıllı otomobiller dünyasında, “rıza” kavramı genellikle bir aldatmacadan ibaret. Tercihe bağlı akıllı ev cihazlarının aksine, araç kullanmak birçok kişi için bir gereklilik. Şirketler rıza konusunda yan çiziyor veya rızanızı aldığını varsayıyor, araçlarına adım atmadan önce politikalarını okuduğunuzu ve kabul ettiğinizi sayıyor. Örneğin, Subaru, yolcuların araca bindiklerinde, kişisel bilgilerinin kullanımına ve potansiyel olarak satılmasına dolaylı olarak “izin verdiklerini” belirtiyor.

Tesla bunu bir adım öteye taşıyarak, veri toplanmasını tercih etmemenize izin veriyor ancak bunun otomobilinizin işlevlerini sınırlandırabileceğini belirten bir üstü kapalı uyarıda bulunuyor. Nissan, sizi aracınızın gizlilik politikalarını diğer kişilere açıklama sorumluluğuyla yükleyecek kadar ileri gidiyor.

Tüketicilerin akıllı otomobiller açısından karşılaştığı bu katı dezavantaj, Senatör Elizabeth Warren’ın bu işe dâhil olmasına neden oldu. Kasım 2022’de, bu öne çıkan soruna işaret etti ve bu konuda bir eylem için acil ihtiyacı işaret etti. 

Federal Ticaret Komisyonu’nun başkanı Lina Khan ve Adalet Departmanı’nın tekelciliği önleme bölümü başkanı Jonathan Kanter, ABD’deki tekelciliği önleme kurumlarına yazdıkları altı sayfalık mektupta, yükselen rekabet ve akıllı araçlarla ilişkili tüketiciyi koruma sorunları üzerine hissedilen şiddetli tedirginliği kaleme aldı.

Takip Teknolojisini Denetim Projesi (STOP), “Tekerlekli Dinleme Cihazı” adlı raporuyla bunu bir adım öteye taşıdı ve raporda şunların altı çizildi: 

“Modern otomobiller çok fazla miktarda veri topluyor, bu veriler araçta ve bulutta süresiz olarak depolanıyor. Bu veriler yalnızca aracı değil, aynı zamanda yolcuları da takip ediyor: konum geçmişini, telefon içeriklerini (kişiler, e-postalar, mesajlar, tweetler, sosyal medya akışları), ses kayıtlarını, ağırlığı ve diğer biyometrik verileri takip ediyor. Eğer bu kulağa çok geniş kapsamlı gibi geliyorsa gerçekten de öyle. Araç verileri genellikle sürücülerin değil, üreticilerin yararı için toplanıyor.

Bizim bilgilerimiz; abonelik hizmetleri ve sürücülerin verilerinin, kolluk kuvvetleri de dâhil olmak üzere, üçüncü taraflara satılmasına odaklı milyar dolarlık bir endüstriyi besliyor. Yollarda olan birçok araç bu endüstriyi besliyor: 2021 yılında, 84 milyon otomobil bu verileri ABD’deki üreticilere ve diğer şirketlere aktardı. Sürücüler, verilerin bazılarının toplanmasını reddedebilir ancak “hayır” demek genellikle yolcuların güvenliği pahasına oluyor: veri yoksa acil yol yardımı hizmeti veya yerleşik navigasyon araçları da kullanılamıyor.”

Eylem için acil müdahale gerektiği çok açık. Akıllı otomobil endüstrisinde daha sağlam düzenlemelere ve gözetime kritik bir ihtiyaç var. Veri toplama, paylaşma ve satma konularını düzenleyen daha net, daha sıkı talimatlar, araç sahiplerinin gizliliğini ve güvenliğini korumak için elzemdir. Buna rağmen, bu düzenlemeler sağlam bir şekilde oluşturulana kadar, tüketicilerin verilerini korumaları için proaktif bir şekilde adım atmaları çok önemlidir. 

Otomobilinizin sizi gözetlemesini önleyebileceğiniz 12 yöntem

Gizlilik politikalarıyla ilgili dikkatli farkındalık ve Privacy4Cars gibi araçların kullanımı, esassız veri toplanma uygulamalarına karşı ek bir savunma katmanı ekler. İşte kendinizi akıllı otomobillerin sonu gelmeyen veri toplama uygulamalarına ve kişisel bilgilerinizin potansiyel olarak satılmasına karşı korumak için birkaç ipucu:

1. Daha eski, bağlantısı olmayan modelleri tercih edin

Gizliliğinizi korumak için etkili yöntemlerden biri, internet bağlantısı ve kamera sistemi bulunmayan daha eski, ikinci el araçları tercih etmektir. Böylece, veri toplanmasını ciddi ölçüde azaltabilir ve istenmeyen gözetim riskini minimize edebilirsiniz.

2. Sosyal medyada paylaştığınız bilgiler konusunda dikkatli olun

Özellikle sosyal medya platformlarında veya aileniz ve arkadaşlarınızla iletişim hâlindeyken paylaştığınız bilgiler konusunda dikkatli olmak çok önemlidir. Akıllı otomobilinizin konumu veya seyahat planı gibi hassas bilgileri sosyal medyada paylaşmaktan kaçının ve bunun yerine WhatsApp veya Telegram gibi uçtan uca şifrelemeye sahip mesajlaşma platformlarını tercih edin. 

3. Açık kaynaklı çözümleri kullanın

Otomotiv endüstrisindeki yükselen trendlerden biri, akıllı telefon dünyasındaki açık kaynaklı Android ile kapalı kaynaklı iOS arasındaki rekabeti taklit ediyor. Açık kaynaklı seçenekler sunan ve kullanıcılara araçlarının işletim sistemi üzerinde ve dolayısıyla veri gizlilikleri üzerinde daha fazla kontrol sağlayan araç üreticilerini tercih edin.

4. Kişiye özel reklamları devre dışı bırakın

Bir araç satın alırken, kişisel bilgilerinizin hedeflenmiş pazarlama amacıyla paylaşılmasını önlemek için sözleşmenizde kişiselleştirilmiş reklamları reddedin.

5. Veri satışını ve davranışsal reklamları tercih etmeyin

Kişisel verilerinizin paylaşılmasını ve davranışsal reklamları sınırlandırmak için katılmama hakkınızı kullanın.

6. Bir fabrika sıfırlama gerçekleştirin

Aracınızı satmadan veya takas etmeden önce, tüm kişisel bilgilerinizi silmek ve ilgili tüm uygulamaların bağlantılarını sonlandırmak için bir fabrika sıfırlama gerçekleştirdiğinizden emin olun. Aynı şey, bir satın alırken de geçerlidir: aracın bir önceki sahibinin de bağlı hesaplarını kaldırıp kaldırmadığını doğrulayın.

7. Güvenlik önlemlerini güçlendirin

Güçlü şifreler kullanın ve aracınıza bağlı uygulamalar ve hizmetler için iki faktörlü kimlik doğrulamayı etkinleştirin.

8. Paylaşılan verilerde temkinli olun

Yalnızca güvendiğiniz üçüncü taraflar için verilerinize erişim sunun ve iOS veya Android ayarlarını kullanarak mobil uygulamalar üzerinden veri toplanmasını sınırlayın.

9. Konum paylaşımını devre dışı bırakın

Gerçek zamanlı konumunuza erişimi sınırlandırmak için mobil cihazınızda konum paylaşımını kapatın.

10. Sesli asistanları gözden geçirin

Veri toplanması konusunda endişeleriniz varsa Amazon Alexa gibi reklam amaçlarıyla sesli komutları, IP adreslerini ve coğrafi konumu saklayabilen sesli asistanları kullanmayı tekrar gözden geçirin.

11. Daha iyi güvenlik için yazılımları güncel tutun

Akıllı otomobilinizin yazılımını düzenli olarak güncellemek, gizlilik savunmasını güçlendirmek için kritik bir önlemdir. Üreticiler sıklıkla bu açıkları hedef alan güvenlik yamaları yayınlamaktadır. Güncel kalarak, aracınızın potansiyel ihlallere karşı güncel korumaya sahip olduğundan emin olursunuz.

12. Ek güvenlik için gizlilik odaklı bir VPN kullanın

Aracınızın Wi-Fi bağlantı noktasına bağlandığınız sırada, ExpressVPN gibi gizlilik odaklı bir VPN kullanmayı değerlendirin. Bu teknoloji, verileriniz için güvenli bir tünel oluşturur ve onları meraklı gözlerden korur. Ayrıca ek bir koruma katmanı ekler ve böylece çevrimiçi aktivitenizin potansiyel takipçiler tarafından ele geçirilmesini çok daha zorlaştırır.

Bu bir gereklilik mi yoksa endişeye mi neden olmalı? Akıllı otomobillerin veri gizliliği uygulamaları hakkındaki düşünceleriniz nedir?