Czy liczba kont zmarłych w mediach społecznościowych przewyższy liczbę żywych?

• Wraz z rozwojem mediów społecznościowych wzrosła liczba kont należących do zmarłych użytkowników, co dało początek koncepcji „cyfrowych cmentarzy”.
• ExpressVPN – wiodący dostawca usług VPN – oszacował liczbę takich kont na czterech platformach społecznościowych w różnych krajach.
• W szczególności wyróżnia się sytuacja w Stanach Zjednoczonych, gdzie do 2100 roku spodziewamy się 659 milionów kont zmarłych, czyli prawie dwukrotnie więcej niż wynosi populacja tego kraju.
• Jeśli chodzi o zarządzanie kontami zmarłych, podejście firm z branży mediów społecznościowych prawdopodobnie będzie ewoluować, podobnie jak postawy społeczne.
• Owe zjawisko podkreśla korzyści płynące z dokonywania ustaleń odnośnie pośmiertnych kont, zarówno w celu kontrolowania cyfrowej spuścizny, jak i ochrony danych osobowych.

Może się to wydawać makabryczne, ale w erze cyfrowej niemal każdy z nas pozostawi po sobie spuściznę w postaci danych, zdjęć, kont mailowych czy postów. 

Możliwość przywołania wspomnień przez Internet może być pocieszeniem dla bliskich. Jednak przy około 5 miliardach ludzi korzystających z mediów społecznościowych na całym świecie, platformy pełne kont zmarłych wkrótce nie będą nikogo dziwić. Rodzi to szersze pytania o to, które kraje będą świadkami największego wzrostu wspomnianych cyfrowych cmentarzy i co platformy społecznościowe planują z tym zrobić. 

ExpressVPN postanowił zbadać to zjawisko, koncentrując się na przyszłości cyfrowego dziedzictwa na czterech popularnych platformach społecznościowych w wybranych krajach. Postawnowiliśmy przeanalizować bieżącą aktywność użytkowników oraz wskaźniki śmiertelności w różnych regionach, wykorzystując prognozy zainspirowane metodologią badania Uniwersytetu Oksfordzkiego z 2019 roku na podobny temat.

Owa eksploracja życia pozagrobowego naszej obecności w sieci rzuca światło na złożoność i etyczne aspekty zarządzania cyfrowym dziedzictwem.

Jak duże będą cyfrowe cmentarze?

O ilu kontach zmarłych użytkowników mówimy? Stworzyliśmy kilka prognoz.

Nasza analiza obejmuje cztery wiodące platformy społecznościowe – Facebooka, Instagrama, X (dawniej Twittera) i TikToka – aby przedstawić szczegółowy obraz tego, jak rośnie liczba kont zmarłych użytkowników.

Koncentrując się na ośmiu krajach (USA, Wielka Brytania, Francja, Niemcy, Hiszpania, Włochy, Holandia i Portugalia), porównujemy korzystanie z mediów społecznościowych z prognozami dotyczącymi populacji na lata 2024, 2050 i 2100. 

Prawdopodobnie to Stany Zjednoczone odnotują największą liczbę zmarłych użytkowników social media

Przewiduje się, że do 2100 r. liczba zmarłych użytkowników mediów społecznościowych w USA niemal podwoi populację kraju, z 659 milionami zmarłych użytkowników znacznie przewyższającymi przewidywaną populację wynoszącą 366 milionów. Owa duża liczba odzwierciedla wysoki wskaźnik penetracji mediów społecznościowych w USA i stale rosnącą bazę użytkowników. 

Poniższa tabela przedstawia inne kraje, ich przewidywany wzrost populacji oraz szacowane konta zmarłych w 2050 i 2100 roku.

W Wielkiej Brytanii, natomiast, szacuje się, że do 2100 r. liczba zmarłych użytkowników mediów społecznościowych zrówna się z liczbą żyjącej populacji, przy czym obie liczby wyniosą około 70 milionów. 

Niemcy i Francja wykazują podobne wzorce, choć przewiduje się, że w 2100 r. liczba zmarłych użytkowników przekroczy liczbę żyjących odpowiednio o 31 mln i 38 mln. Oba kraje mają stosunkowo wysoki wskaźnik korzystania z mediów społecznościowych, a ich populacje prawdopodobnie ulegną niewielkim zmianom.

Szacuje się, że do 2100 r. liczba zmarłych użytkowników mediów społecznościowych we Włoszech, Hiszpanii, Holandii i Portugalii znacznie przewyższy liczbę żyjących. Zjawisko to jest szczególnie wyraźne w Hiszpanii i we Włoszech, gdzie liczba zmarłych użytkowników niemal dwukrotnie przewyższy liczbę żyjących. W dużej mierze wynika to z niższych wskaźników wzrostu populacji przewidzianych dla tych krajów.

Która platforma będzie przechowywać najwięcej cyfrowych dziedzictw?

Koncentrując się na Stanach Zjednoczonych – kraju o największej bazie użytkowników mediów społecznościowych – analizujemy prognozy dotyczące zmarłych użytkowników na wszystkich czterech głównych platformach mediów społecznościowych do 2050, 2075 i 2100 roku. Analiza ta oferuje wgląd w to, które platformy będą stanowić dom dla największej liczby cyfrowych spuścizn.

Przewiduje się, że w Stanach Zjednoczonych Facebook odnotuje największą liczbę kont zmarłych do 2100 roku, z szacunkową liczbą 278,6 miliona profili należących do użytkowników, którzy zmarli. Ta ogromna liczba odzwierciedla gigantyczną bazę użytkowników, co czyni z Facebooka głównym repozytorium cyfrowych upamiętnień.

Z nieco mniejszą bazą użytkowników, Instagram i TikTok w dalszym ciągu odnotują sporą liczbę zmarłych użytkowników (odpowiednio 158,7 mln i 126,5 mln do 2100 roku). 

Wreszcie, X odnotowuje stosunkowo niską prognozę na poziomie 94,9 miliona zmarłych użytkowników do 2100 roku. Wynika to z niewielkiej liczby użytkowników oraz spowolnionego wzrostu od czasu zmiany właściciela w 2022 roku. 

Powyższe szacunki rodzą pytania dotyczące zarządzania kontami zmarłych, a także kwestii etycznych – zwłaszcza przy uwzględnieniu tego, ile kosztuje gigantów społecznościowych utrzymanie aktywności swoich platform. 

Koszt przechowywania dziedzictwa cyfrowego

Perspektywa przekształcenia platform społecznościowych w cyfrowe cmentarze niesie ze sobą nie tylko względy emocjonalne i etyczne, ale także implikacje finansowe.

Opierając się na założeniu, że przeciętny profil w mediach społecznościowych wymaga 1 GB pamięci, a koszt przechowywania szacuje się na 0,02 USD za GB miesięcznie, obsługa kont zmarłych osób już teraz stanowi znaczny wydatek dla firm z branży social media.

Przy szacowanej liczbie 278,6 mln zmarłych użytkowników Facebooka w USA do 2100 r., roczny koszt przechowywania tych profili wyniesie około 5,57 mln USD. Nasze obliczenia zakładają, że koszt przechowywania pozostanie stały, co jest mało prawdopodobne, ale podkreśla potencjalne obciążenie finansowe platform społecznościowych w przyszłości. 

Realistycznie rzecz biorąc, trudno sobie wyobrazić, by Facebook lub jakakolwiek inna firma z branży social media była skłonna obsługiwać nieaktywne konta w nieskończoność. Z kolei potrzeba usunięcia nieaktywnych kont może prowadzić do kilku zjawisk:

Nowe limity określone przez platformy

Platformy społecznościowe mogą zostać zmuszone do ponownego przemyślenia swojej polityki. W rezultacie może to prowadzić do pobierania opłat za obsługę profilu zmarłego użytkownika, ograniczeń w zakresie przechowywanych danych, a nawet usuwania profili po pewnym okresie nieaktywności.

Alternatywne platformy upamiętniające

Mogą pojawić się inne sposoby upamiętniania zmarłych, np. zdecentralizowane cyfrowe pomniki, rozwiązania oparte na technologii blockchain, a nawet platformy wykorzystujące sztuczną inteligencję, które będą generować interaktywne pomniki bez konieczności przechowywania dużej ilości danych.

Prywatność i ochrona danych

Dane osobowe – nawet zmarłych – mogą być w dalszym ciągu cenne dla oszustów. Potrzeba ochrony cyfrowego śladu nieboszczyka przed nieautoryzowanym dostępem i niewłaściwym wykorzystaniem informacji jest coraz bardziej nagląca. Dla przykładu, Stany Zjednoczone wprowadziły ustawę RUFADAA, która pozwala osobom fizycznym wyznaczyć powiernika lub wykonawcę swoich cyfrowych aktywów. 

Przygotowanie cyfrowego dziedzictwa z wyprzedzeniem

Jednak do czasu, gdy firmy z branży social media oraz struktury regulacyjne będą oferować jasne i zrównoważone rozwiązania w zakresie cyfrowego dziedzictwa, na każdym z nas spoczywa odpowiedzialność w kwestii upewnienia się, że nasza pośmiertna obecność w sieci będzie zarządzana zgodnie z naszym życzeniem.

Platformy społecznościowe dysponują pewnymi ustawieniami i metodami, których można użyć do ustalenia, co stanie się z naszym kontem po śmierci.

Facebook

Facebook oferuje użytkownikom dwie główne opcje dla ich pośmiertnych kont: upamiętnienie lub usunięcie.

Upamiętnienie

• Co to jest: upamiętnione konto staje się przestrzenią, gdzie przyjaciele i rodzina mogą gromadzić się i dzielić wspomnieniami. Konto otrzyma status „In memoriam” i nie będzie wyświetlane w przestrzeni publicznej typu „Osoby, które możesz znać”.
• Opiekun konta: możesz wyznaczyć osobę, której ufasz, aby zarządzała Twoim kontem po jego upamiętnieniu. Osoba ta może przypinać posty, odpowiadać na nowe zaproszenia do znajomych oraz aktualizować zdjęcia profilowe i w tle, ale nie będzie miała dostępu do wiadomości ani możliwości usuwania znajomych.
• Konfiguracja: przejdź do Ustawień > wybierz Ustawienia upamiętniania > Upamiętnij konto i wybierz opiekuna konta. Uwaga: Tylko użytkownicy powyżej 18 roku życia mogą wybrać opiekuna konta.

Usunięcie

Jeśli nie chcesz, aby Twoje konto zostało upamiętnione, możesz zdecydować się na jego całkowite usunięcie. Dzięki temu wszystkie dane, w tym posty i zdjęcia, zostaną trwale usunięte, gdy Facebook zostanie powiadomiony o Twojej śmierci.

Instagram

Idąc w ślady Facebooka, Instagram – kolejna platforma pod parasolem Meta – oferuje podobne opcje dla pośmiertnych kont.

Upamiętnienie

• Co to jest: upamiętnione konta na Instagramie wyświetlają „In memoriam” obok nazwy użytkownika, tym samym zapewniając, że jego cyfrowa obecność zostanie zachowana dla przyjaciół i rodziny. Podczas gdy konta te nadal są widoczne, pokazując wcześniejsze posty połączonym osobom, są one usuwane z przestrzeni publicznych, takich jak sekcja „Eksploruj” oraz sugestie znajomych.
• Jak to działa: w przeciwieństwie do Facebooka, Instagram nie oferuje obecnie uprzednio wybranego opiekuna kontaktu. Proces upamiętniania odbywa się pośmiertnie, wymagając od znajomych lub rodziny bezpośredniego kontaktu z Instagramem i załączenia niezbędnej dokumentacji, takiej jak nekrolog lub akt zgonu, w celu zainicjowania procesu.

Usunięcie

Aby usunąć konto, Instagram wymaga weryfikacji od bliskiego członka rodziny. Proces ten obejmuje dostarczenie dowodu upoważnienia (np. aktu urodzenia, pełnomocnictwa) oraz dowodu odejścia użytkownika. Gwarantuje to, że wniosek zostanie rozpatrzony z wyczuciem i zgodnie z normami prawnymi, a cyfrowy ślad użytkownika zostanie trwale usunięty z platformy.

X

Przez lata X wahał się, czy wprowadzić funkcję upamiętniania. Przez wiele lat nieaktywne konta mogły pozostać uśpione, w tym także konta osób zmarłych. Jednak w 2023 r. platforma zaczęła usuwać konta bez żadnej aktywności. To było kolejne kontrowersyjne posunięcie Elona Muska, ponieważ niektórzy ludzie chcieli nadal móc wchodzić na konta swoich zmarłych przyjaciół i członków rodziny.

Prowadzenie konta X pośmiertnie

Ponieważ X nie oferuje systemu upamiętniania kont, jeśli chcesz, aby Twoje konto X pozostało częścią cyfrowego świata po Twojej śmierci, musisz przyjąć proaktywne podejście, czyli przekazać komuś swoje dane logowania.

• Dostęp do konta: podanie członkowi rodziny lub zaufanej osobie danych logowania do konta ma kluczowe znaczenie. Dane te można zawrzeć w testamencie lub skorzystać z innej bezpiecznej metody udostępniania poufnych informacji. Osoby te będą musiały regularnie korzystać z konta, aby było ono uznane za aktywne.
• Rozważania dotyczące przyznania pełnego dostępu: przyznanie komuś dostępu do konta oznacza, że zobaczy on wszystko – wiadomości, polubione posty itd. To wymaga znacznego zaufania, ponieważ wszystkie prywatne interakcje i preferencje zostaną ujawnione.

Polityka X dotycząca braku aktywności

W chwili pisania tego tekstu X uznaje konto za nieaktywne, jeśli nie było używane w ciągu ostatnich 30 dni, co znacznie zaostrza wcześniejszy sześciomiesięczny próg nieaktywności. Polityka ta wymaga regularnych logowań, jeśli konto ma pozostać aktywne, co stanowi wyzwanie dla przechowywania cyfrowego dziedzictwa na platformie.

TikTok

W przypadku TikToka członek rodziny lub przedstawiciel prawny może skontaktować się z pomocą techniczną TikToka i przedstawić akt zgonu w celu usunięcia konta z platformy. Jak dotąd TikTok nie ujawnił, czy zamierza usunąć nieaktywne konta. 

Co możesz zrobić z wyprzedzeniem

Podobnie jak w przypadku Twittera, jeśli nie chcesz, aby Twoje konto zniknęło, pomyśl o bezpiecznym udostępnieniu danych logowania zaufanej osobie. Pamiętaj o konsekwencjach w kwestii prywatności wynikających z tej decyzji.

Google i YouTube

Google udostępnia proaktywne narzędzie (menedżer nieaktywnych kont), aby użytkownicy mogli decydować o losie swoich kont (w tym YouTube) po okresie nieaktywności. Możesz skonfigurować go tak, aby powiadamiał zaufane kontakty lub usuwał konto po trzech, sześciu, 12 lub 18 miesiącach nieaktywności. Jeśli nic nie ustawisz, członkowie rodziny lub przedstawiciele prawni mogą poprosić o pośmiertne zamknięcie konta, jeśli przedstawią niezbędną dokumentację.

Zasoby cyfrowe i usługi subskrypcyjne

W przypadku zasobów cyfrowych nieobjętych konkretnymi politykami, takich jak konta w sklepach internetowych i usługi subskrypcyjne, podejście do zarządzania nimi po śmierci jest różne. Aby odpowiednio się przygotować:

• Sporządzić listę: spisz wszystkie swoje konta online, nie tylko w te w mediach społecznościowych. Uwzględnij konta w sklepach internetowych, usługi subskrypcyjne, biblioteki cyfrowe itp. wraz z danymi logowania i instrukcjami dotyczącymi postępowania z nimi po Twojej śmierci.
• Rozważ cyfrowy testament: dołącz tę listę do cyfrowego testamentu lub upewnij się, że zaufana osoba ma do niej dostęp.
• Wyznacz kogoś do zamknięcia konta lub przeniesienia prawa własności: wykonawca lub wyznaczona osoba może następnie zwrócić się do każdego serwisu (ówcześnie przedstawiając wymaganą dokumentacją, taką jak akt zgonu) z prośbą o zamknięcie konta lub przeniesienie prawa własności.
• Anulowanie subskrypcji: jeśli udało Ci się już uporządkować pewne sprawy, wiedz, że wykonawcy testamentu z pewnością będzie łatwiej, jeśli anulujesz niektóre subskrypcje jeszcze za życia.

Metodologia

Nasza metodologia integruje aktualne wskaźniki użytkowników platformy z krajowymi wskaźnikami śmiertelności, stosując model predykcyjny zainspirowany badaniem Czy umarli przejmują Facebooka? Podejście Big Data do przyszłości śmierci w Internecie przeprowadzone przez Oxford Internet Institute (OII).

• Gromadzenie danych: wykorzystaliśmy dostępne dane dotyczące miesięcznych aktywnych użytkowników dla każdej platformy społecznościowej. Wskaźniki umieralności pochodziły z krajowych baz danych statystycznych.
• Zastosowanie modelu predykcyjnego: stworzyliśmy model predykcyjny (podobny do tego w badaniu OII), aby oszacować liczbę kont zmarłych na podstawie bieżącej aktywności użytkowników i wskaźników śmiertelności.
• Założenia: zakłada się, że baza użytkowników każdej platformy mediów społecznościowych i wskaźniki śmiertelności w każdym kraju pozostaną stałe w okresie prognozy, począwszy od 2024 roku. Zasady dotyczące nieaktywnych kont, takie jak usunięcie profilu X, są uznawane, ale nie są korygowane.
• Ograniczenia: zdajemy sobie sprawę z nieodłącznej niepewności w prognozowaniu długoterminowych trendów w mediach społecznościowych, w tym zmian popularności platform, zachowań użytkowników oraz długowieczności populacji.