Malware belirtisi nasıl anlaşılır? İşte 11 önemli uyarı işareti

Kötü amaçlı yazılım anlamına gelen malware, internette karşılaşılan en yaygın risklerden biridir. Cihazınızın yavaşlamasına yol açaabilir, sürekli çıkan pop-up’larla sizi rahatsız edebilir ve hatta veri hırsızlığı, sistem çökmesi veya önemli dosyaların tamamen kaybı gibi ciddi sonuçlara neden olabilir.

Bu rehberde, malware tehditleri ile ilgili 11 uyarı işaretini nasıl tespit edeceğinizi, cihazınızdan nasıl nasıl temizleyeceğinizi ve virüslerin yeniden bulaşmasını önlemek için güvenliğinizi nasıl artırabileceğinizi öğreneceksiniz.

Malware nedir?

Malware ne demek diye soruyorsanız, cihazlara zarar vermek veya veri çalmak amacıyla kasıtlı olarak tasarlanmış her türden program, komut dosyası veya kodu kapsayan genel bir terimdir. Sahte uygulamalarda, şüpheli indirmelerde ya da güvenli sandığınız e-posta eklerinde gizlenebilir. Sisteminize bir kez girdiğinde ise ciddi hasara yol açabilir.

Çok farklı malware türleri olmakla birlikte, en yaygın görülenleri şu şekilde özetleyebiliriz:

• Virüsler: Dosyalara veya uygulamalara yapışır ve virüsün bulaştığı öğeyi (ya da ana dosyayı) çalıştırdığınızda yayılır.
• Solucanlar: Kullanıcı etkileşimi olmadan ağlar boyunca yayılan ve kendini çoğaltan programlardır; genellikle sistemleri yavaşlatır veya bant genişliğini tüketir.
• Truva Atları (Trojanlar): Kendini yasal bir yazılım gibi göstererek sisteme erişim sağlamak veya kontrolü ele geçirmek için kötü amaçlı kod kullanır.
• Casus Yazılım (Spyware): Kişisel ya da finansal bilgileri çalmak için klavye dokunuşları, mesajlar veya internet alışkanlıkları gibi etkinliklerinizi gizlice izler.
• Fidye Yazılımı (Ransomware): Dosyalarınızı şifreler veya sisteminizi kilitler, ardından erişimi geri vermek için ödeme talep eder.
• Reklam Yazılımı (Adware): İstenmeyen reklamlar veya pop-up’lar gösterir; çoğu zaman davranışınızı takip ederek hedefli reklamlar gösterir.
• Rootkit: Sistemde derinlere gizlenerek tespit edilmekten kaçar ve saldırganların cihazınızı uzaktan kontrol etmesine olanak tanır.

Bir malware, birden fazla kategoride değerlendirilebilir; bazı tehditler bu türlerin birkaçının özelliklerini bir araya getirir.

Modern malware tehditleri; yalnızca bilgisayarları veya telefonları hedef almıyor; yönlendiriciler ve akıllı ev (IoT) cihazları gibi diğer cihazlara da saldırılarını her geçen gün artırıyor.

Malware cihazınıza nasıl bulaşır?

Malware, cihazınıza birçok farklı yolla bulaşabilir ve çoğu zaman başarılı olmak için sosyal mühendislik yöntemlerine dayanır. Bu kanalların ne olduğunu ve nasıl çalıştığını anlamak, bulaşmayı en baştan önlemenize yardımcı olur. İşte kötü amaçlı yazılımların bilgisayarlara ve mobil cihazlara bulaşmasının en yaygın yolları:

Sahte yazılımlar veya yetkisiz indirmeler

Cihazların enfekte olmasının en yaygın sebeplerinden biri, doğrulanmamış kaynaklardan bir şey indirmenizdir (video, resim ya da program gibi). Örneğin ücretsiz bir araç indirmek isterken zararlı bir yazılımla karşılaşabilirsiniz. Üçüncü taraf uygulama mağazalarında yer alan ve masum gibi görünen uygulamalar bile zararlı özellikler barındırabilir. Hatta bazen kötü amaçlı uygulamalar resmi mağazalara bile sızabilir.

Ziyaret sırasında otomatik bulaşma

Bazen yalnızca ele geçirilmiş veya sahte bir siteyi ziyaret etmek bile "drive-by download” adı verilen otomatik bir indirmeyi tetikleyebilir; site siz fark etmeden cihazınıza malware yüklemeye çalışır. Sisteminiz veya tarayıcınız güncel değilse bu yöntem başarılı olabilir.

Zararlı linkler ve e-posta ekleri

Siber suçlular genellikle e-posta, SMS veya sosyal medya mesajları üzerinden zararlı ekler veya bağlantılar gönderir. Örneğin: Gerçek gibi görünen ama enfekte bir ek taşıyan (sahte fatura PDF’i gibi) mail’ler, tıklandığında malware indiren linkler, Tarattığınızda otomatik olarak malware indiren QR kodları.

Zararlı reklamlar ve pop-up’lar

Bazı reklamlar, tıkladığınız anda cihazınıza kötü amaçlı yazılım indirmeye zorlayan gizli kodlar içerir. Masum bir reklamla karşı karşıya olduğunuzu sanırsınız, ancak arka planda zararlı bir komut dosyası çalışarak tehlikeli dosyalar yüklemeye başlar.

Yazılım açıkları

Güncel olmayan yazılımlar (işletim sistemi, tarayıcı veya diğer uygulamalar) güvenlik açıklarına sahip olabilir. Saldırganlar bu açıkları kullanarak cihazınıza siz hiçbir şey yapmasanız bile malware bulaştırabilir. Örneğin solucanlar, yamalanmamış zafiyetleri kullanarak ağlar içinde otomatik şekilde yayılabilir.

Mobil uygulama indirmeleri

Akıllı telefonlarda resmi mağaza dışından uygulama kurmak (örneğin rastgele sitelerden APK indirmek veya iPhone’u jailbreak yapıp yetkisiz uygulamalar yüklemek) malware riskini artırır. Daha önce belirtildiği gibi, resmi mağazalarda bile zararlı uygulamalar bazen masum araç veya oyun gibi görünerek denetimlerden kaçabilir.

Malware varlığının en yaygın işaretleri

Bu noktada, cihazınıza malware bulaştığının nasıl tespit edileceğini ya da bunun muhtemel belirtilerini merak ediyor olabilirsiniz. İşte dikkat etmeniz gereken 11 belirti ve bunların nedenleri.

1. Cihazınızın normalden yavaş çalışması

Yavaş çalışan bir sistem, malware bulaşmasının en yaygın belirtilerinden biridir. Birçok kötü amaçlı program, dosyalarınızı tarayarak veya arka planda zararlı güncellemeler indirerek sistem kaynaklarınızı tüketir ve işlem gücünüzü kullanır. Cihazınız normalde hızlı çalışmasına rağmen yeni yazılım yüklemeleri olmadan bile yavaşladıysa, kötü amaçlı yazılımlar içeri sızmış olabilir.

Nasıl olur: Her işlem daha uzun sürer: Programlar yavaş yüklenir, web sayfaları takılır, yazı yazarken gecikmeyi hissedersiniz veya tüm sistem yavaş ve tepkisiz olabilir. Malware dışındaki sorunlar (örneğin düşük depolama alanı) da buna neden olabilir, ancak kalıcı ve açıklanamayan yavaşlık kötü amaçlı yazılıma işaret eder. Telefonlarda, batarya istatistikleri arka planda güç tüketen bilinmeyen uygulamaları gösterebilir. Pencereler arasında geçiş yaparken cihaz kasıyorsa, malware bulaşması ihtimalini araştırın.

2. Beklenmeyen donma ve çökmeler

Laptop veya telefonunuzun rastgele kilitlenmesi can sıkıcı olabilir. Ani bir çökme donanım sorununa işaret edebilir, ancak aynı zamanda göz ardı edilmemesi gereken bir kötü amaçlı yazılım uyarısı da olabilir. Kötü amaçlı yazılımlar sistem süreçleriyle çakışabilir, kritik dosyaları bozabilir veya cihazınızı aşırı derecede meşgul eden kodlar çalıştırabilir.

Nasıl olur: Chazınız hiçbir uyarı vermeden kilitlenir yeniden başlatmak zorunda kalırsınız. Windows’ta meşhur mavi ekranı görebilirsiniz; Mac’te ise dönüp duran renkli yükleme simgeleri ve zorunlu yeniden başlatmalar yaşanabilir. Günlük uygulamalar aniden kendi kendine kapanabilir veya hata mesajları gösterebilir. Bu düzenli olarak oluyorsa (ve örneğin hatası bilinen belirli bir uygulamayla ilişkili değilse), malware sistem kararsızlığına neden olmuş demektir.

3. Veri kullanımında sebepsiz artış

Malware hiçbir şey izlemiyor veya indirmiyor olsanız bile bant genişliğinde artışa neden olabilir. Bazı kötü amaçlı yazılımlar, daha tehlikeli dosyalar indirmek veya çalınan verileri saldırganlara göndermek için harici sunuculara bağlanır.

Nasıl olur: Diyelim ki nadiren bitirdiğiniz 5 GB’lık bir mobil paketiniz var, ancak alışkanlıklarınızı değiştirmeden birdenbire sınırı aşarsınız. Ya da bilgisayarınız boşta dururken internet kullanım miktarınız geceden sabaha fırlar. Telefonlarda, bilinmeyen bir uygulama büyük miktarda veri tüketiyor olabilir. Bilgisayarlarda ise çevrimdışı olsanız bile modem yönlendiricinizin ışıkları sürekli yanıp sönebilir. Bu artışın bariz bir nedeni yoksa, kötü amaçlı yazılım bağlantınızı arka planda sessizce kullanıyor olabilir.

4. Rahatsız edici pop-up’lar ve istenmeyen reklamlar

Açılır pencere olarak da adlandırılan poup’lar büyük bir sıkıntıdır ve klasik bir malware belirtisidir. Normalde pop-up göstermeyen sitelerde bile sürekli olarak tıklamanızı, satın almanızı veya şüpheli araçlar yüklemenizi isteyen pencereler görüyorsanız, bu büyük olasılıkla adware’dir. Tarayıcınızı ele geçirebilir, ekranınızı doldurabilir ve yanlışlıkla reklamlara tıklarsanız daha zararlı dosyalar bile bulaştırabilir.

Nasıl olur: Durup dururken "Tebrikler, kazandınız!” şeklinde rastgele bir reklam penceresi veya bir yazılım indirmenizi isteyen uyarılar çıkar. İnternette her arama yaptığınızda fazladan reklam görür veya başka sitelere yönlendirilirsiniz. "Bilgisayarınız virüslü; taramak için buraya tıklayın” gibi sahte uyarılar da görebilirsiniz; bunlar korkutma amaçlı yazılımlardır. Bunlar malware için klasik uyarı işaretleridir.

5. Hesabınızdan gönderilen şüpheli mesajlar

Dostlarınız veya iş arkadaşlarınız sizden garip e-postalar ya da sosyal medya mesajları aldıklarını söyledi mi? Mesajlarda şüpheli linkler var mıydı hatta para isteniyor muydu?. Bu, cihazınızın ya da en azından oturum bilgilerinizin ele geçirilmiş olabileceğinin büyük bir işaretidir

Nasıl olur: Hiç göndermediğiniz e-postalarla dolu bir giden kutusu görürsünüz veya profilinizden gelen tuhaf bir mesajı alan arkadaşlarınızdan "Bu gerçekten sen misin?” gibi sorular alırsınız. SMS veya mesajlaşma uygulamalarında, kişileriniz sizden neden tuhaf bir siteye yönlendiren bir link gönderdinizi sorar. Bu mesajlar genellikle kötü amaçlı bağlantılar ve "Hey, şu fotoğrafına bak!” gibi sizi cezbetmeye yönelik, normalde söylemeyeceğiniz türden genel bir metin içerir.

6. Cihazınızda bilinmeyen uygulama ve dosyaların çıkması

Hackerlar bazen malware ile masum görünen yazılımlarla birlikte paketler. Kurulduktan sonra gizli kod, arka planda daha da zararlı dosyalar yükleyebilir. Kurmadığınız uygulamalar veya programlar görmeniz, göz ardı edilmemesi gereken bir uyarı işaretidir.

Nasıl olur: Başlat menünüzü açarsınız ve hiç yüklemediğiniz bir program görürsünüz. Telefonunuzda şüpheli bir uygulama simgesi belirir veya depolama alanı bilinmeyen dosyalarla dolar. Bazı kötü amaçlı yazılımlar ek araçlar yükler veya kendisini farklı isimlerle kopyalar. Aniden ortaya çıkan bilinmedik yazılımlar veya dosyalar fark ederseniz, malware ihtimalini düşünmelisiniz. Nereden çıktığı belli olmayan dosya veya uygulamaları görmezden gelmeyin.

7. Tarayıcıda anasayfanın ve arama motorunun aniden değişmesi

Tarayıcı ele geçirme yazılımları, web ayarlarınızı bozmak konusunda özelleşmiş bir malware türüdür: Tarayıcıyı açtığınızda yeni ana sayfanızın şüpheli bir arama motoru veya sahte bir "güvenlik” sayfası olduğunu görebilirsiniz. Bu değişiklikler genellikle saldırganların yönlendirme ücreti kazanmasına veya sizi oltalama (phishing) sayfalarına götürmesine yardımcı olur.

Nasıl olur: Tarayıcıyı her zamanki gibi açarsınız ama alışık olduğunuz başlangıç sayfası yerine tanıdık olmayan bir arama sayfası veya spam dolu bir site çıkar. Arama yaptığınızda sonuçlar hiç duymadığınız bir arama motorundan gelir ve sayfa ekstra reklamlarla dolar. Ayarlarınızı eski haline getirmeye çalışırsınız ama değişikliklerin geri döndüğünü veya yeni anasayfayı kaldıramadığınızı fark edersiniz. Bu tür kötü amaçlı yazılımlar genellikle sahte araç çubuklarıyla birlikte gelir veya başka yazılımların kurulumlarına gizlenir.

8. Şüpheli sayfalara sık yönlendirmeler

Anasayfa manipülasyonundan farklı olarak, bu yönlendirmeler normal bir linke tıkladıktan sonra gerçekleşir. Gitmek istediğiniz site yerine spam dolu ya da rastgele yazılımlar yüklemenizi isteyen bir siteye düşersiniz. Bu taktik, kişisel verilerinizi toplamak veya başka tehlikeli komut dosyaları yüklemek için kullanılır.

Nasıl olur: Şuna benzer bir durum yaşayabilirsiniz: Bilinen bir siteye (örneğin bir haber sitesi veya online mağaza) gitmeye çalışırsınız, ancak doğrudan oraya ulaşmak yerine tarayıcı yeni sekmeler veya pencereler açarak sizi tuhaf alan adlarına gönderir. Bu siteler sahte uyarılar ("Cihazınızda virüs var!”) gösterebilir veya bir yazılım indirmenizi söyleyebilir. Bazen tek bir tıklama iki veya üç ek reklam dolu sekme açar. Bu tür sık yönlendirmeler genellikle kötü amaçlı bir tarayıcı eklentisine veya DNS yönlendirme saldırısına (hijack) işaret eder

9. Sistem araçları ve güvenlik özelliklerinin kapatılması

Bazı malware türleri, Windows Defender gibi yerleşik güvenlik öğelerini veya diğer koruma yazılımlarını kapatır. Bazıları da yaptıkları şeyleri gizlemek için Görev Yöneticisi gibi araçları engeller. Ayrıca üçüncü taraf antivirüs programlarını da kaldırabilir veya devre dışı bırakabilirler.

Nasıl olur: Antivirüs programınız açılmaz ya da açıldıktan hemen sonra kapanır. Windows Defender veya güvenlik duvarı kapalıdır ve açmayı başaramazsınız. Görev Yöneticisi veya Komut İstemi devre dışı bırakılmış olabilir veya anında kapanabilir. Bazı kötü amaçlı yazılımlar tespit edilmemek için Windows güncellemelerini engeller. Telefonlarda ise uygulama yükleyememe veya güvenlik ayarlarında değişiklik fark etme gibi durumlar görülebilir. Eğer alıştığınız güvenlik araçları belirgin bir sebep olmadan devre dışı kalmışsa ya da hatalı çalışıyorsa, nedeni malware olabilir.

10. Önemli dosyaların kayıp ya da şifrelenmiş olması

Fidye yazılımı (ransomware), dosyalarınızı erişilemez hale getirip, ardından şifre çözme anahtarı için ödeme talep edebilir. Tanımadığınız dosya uzantıları görüyorsanız veya bir dosyayı açmaya çalıştığınızda karşınıza fidye notu çıkıyorsa, ciddi bir krizle karşı karşıyasınız demektir.

Nasıl olur: Baktığınız klasörü boşalmış veya bazı fotoğraflarınız kaybolmuş olabilir. Ransomware’de dosyalar görünür ama yeniden adlandırılmış olabilir (örneğin: file.jpg.locked) ya da bozulmuştur ve açılmaz. Ayrıca fidye talimatları içeren yeni dosyalar (README_ENCRYPTED.TXT gibi) ortaya çıkabilir. Bunun, yanlışlıkla silme gibi bir kullanıcı hatası olmadığından emin olun. Eğer dosyalar gerçekten kayıpsa veya açıkça şifrelenmiş durumdaysa, kötü amaçlı yazılımın devrede olma ihtimali çok yüksektir.

11. Fanın gürültülü olması, bataryanın çabuk bitmesi

Alışılmadık fan sesi veya hızlı pil tükenmesi, genellikle arkaplanda malware çalıştığını gösterir. Bazı zararlı kodlar o kadar çok kaynak tüketir ki cihazınız aşırı ısınır. Örneğin; kripto madenciliği için cihazınızı sömüren malware türleri bunlara yol açar.

Nasıl olur: Hiçbir uygulama açık değilken dizüstü bilgisayarınızın fanı yüksek sesle çalışır veya cihaz normalden çok daha sıcak olur. Telefonlarda ise pil bekleme modunda bile hızla tükenir ya da hafif kullanımda bile ısınır. Şarjın bir anda tükenmesi (örneğin %100’den %40’a) veya sürekli yüksek sıcaklık normal değildir. Görev Yöneticisi veya Activity Monitor’e bakarak %90–100 CPU kullanan bilinmeyen işlemler olup olmadığını kontrol edin.

Cihazdan malware temizleme nasıl yapılır

Malware belirtileri varsa acele edin. Erken müdahale daha fazla hasarı önleyebilir ve içinizi rahatlatır. İşte cihazınızdan malware kaldırmak için izlemeniz gereken adımlar.

1. Adım: İnternet bağlantısını kapatın

Önce cihazın ağ bağlantısını kesin veya Wi-Fi’ı kapatın. Bu önlem, malware’in daha fazla zararlı dosya indirmesini veya aynı ağdaki diğer cihazlara yayılmasını engeller. Bazı malware türleri daha fazla hasar vermek için internet bağlantısına ihtiyaç duyar; bağlantıyı kesmek bu süreçleri anında durdurur.

İpucu: Yönlendiriciye de malware bulaştığından şüpheleniyorsanız, fişini çekin ya da düğmesinden kapatın ve %100 çevrimdışı olduğunuzu bilin.

2. Adım: Cihazı güvenli modda başlatın

Güvenli Mod, cihazınızı yalnızca temel işlevlerle başlatarak çoğu kötü amaçlı yazılımın çalışmasını durdurur ve şüpheli dosyaları fark etmenize yardımcı olur. Her işletim sisteminin Güvenli Mod’a geçmek için kendine özgü adımları vardır.

Dikkat: Bu talimatlar, Windows 11’de Güvenli Moda girmenin en kolay yollarından biri olan Başlat menüsü yöntemini kullanır.

1. Başlat menüsünden Güç simgesine tıklayın. Ardından, Shift tuşuna basılı tutarak Yeniden Başlat seçeneğine tıklayın.
   
2. Sistemin yeniden başlamasını bekleyin. Kurtarma seçeneklerinden click Sorun Giderme ve Gelişmiş seçenekler’e tıklayın.
   
3. Gelişmiş seçeneklerden Başlangıç Ayarları → Yeniden Başlat.
   
4. Bilgisayar yeniden açıldığında bir dizi seçenek göreceksiniz. Windows’u Güvenli Mod’da başlatmak için 4 ya da F4 tuşuna basın. İnternete erişmeniz gerekiyorsa Ağ ile Güvenli Mod için 5 tuşuna basın.
   

Mac cihazları açarken Shift tuşuna basılı tutarak Güvenli Açılış yapabilirsiniz. Android’de ise açma kapama düğmesine basılı tuttuktan sonra Sesi kısma düğmesine basılı tutarak güvenli modda yeniden başlatabilirsiniz. Bu işlem, üreticilere göre farklılık gösterebilir.

3. Adım: Güvenilir bir antivirüs ya da anti-malware taraması yapın

Güvenli moddayken, güvenilir bir antivirüsle tam tarama yapın. Antivirüsün en güncel virüs tanımlarına sahip olduğundan emin olun ve ardından tüm sistemi kontrol edin.

Tarama; virüs, truva atı veya casus yazılım gibi tehditleri tespit edecek ve bunları karantinaya alma ya da kaldırma seçenekleri sunacaktır. Ekrandaki adımları izleyerek çıkan sorunları ortadan kaldırın.

Antivirüs tarafından işaretlenen tüm dosyaları karantinaya aldıktan veya sildikten sonra bilgisayarınızı yeniden başlatın ve bir tarama daha yapın. Hâlâ tehdit varsa işlemi tekrarlayın; hiç malware kalmayana kadar aynı şekilde devam edin.

4. Adım: Şüpheli programları ve uzantıları manuel olarak kaldırın

Antivirüs yazılımı çoğu malware türünü temizler, ancak gözden kaçmış olabilecek şüpheli programları veya tarayıcı uzantılarını kontrol etmek iyi olur. Garip isimlere sahip yazılımlar veya kurduğunuzu hatırlamadığınız uygulamaları bulmaya çalışın. Şüpheli olan her şeyi kaldırın.

Ardından tarayıcınızı açın ve hiç eklemediğiniz uzantıları veya araç çubuklarını silin. Daha sonra geçici dosyalarınızı ve önbelleğinizi temizleyin.

Şüpheli programları ve uzantıları kaldırdıktan sonra geri dönüşüm kutusunu boşaltın. Aksi hâlde kötü amaçlı dosyaları daha sonra yanlışlıkla geri yükleyebilirsiniz.

5. Adım: Sistemi kurtarın ya da resetleyin (gerekirse)

Çoğu zaman, antivirüs taramaları ve manuel kaldırma işlemleri enfekte bir cihazı temizler. Ancak kötü amaçlı yazılım hâlâ devam ediyorsa veya kök düzeyine yerleşmiş bir rootkit ya da fidye yazılımı söz konusuysa, bir sistem geri yüklemesi yapmanız gerekebilir. Bu, işletim sisteminizi enfeksiyondan önceki bir anlık görüntüye döndürür. Bu da işe yaramazsa, fabrika ayarlarına sıfırlama her şeyi siler ve cihazınızı varsayılan ayarlarına geri döndürür.

Geri yükleme veya sıfırlama işleminden sonra cihazın temiz olduğundan emin olmak için antivirüs taramalarını yeniden çalıştırın. Şüpheli bir şey yeniden ortaya çıkarsa, hemen kaldırın ve sisteminiz tamamen güvenli hale gelene kadar çevrimdışı kalın.

Bir daha malware bulaşması nasıl önlenir

Malware belirtilerini fark etmek önemlidir ancak tehditleri cihaza ulaşmadan önce durdurmak daha iyi bir yöntemdir. İşte sisteminizi korumanın bazı yolları.

Çeşitli güvenlik araçları kullanın

Güçlü bir savunma için yalnızca antivirüs yazılımlarına güvenmeyin. Çok katmanlı bir yaklaşım deneyin:

• Cihazınızdaki yerleşik güvenlik özellikleri. Yetkisiz erişimlere karşı cihazın güvenlik duvarını (Windows Defender Güvenlik Duvarı ya da Mac’in güvenlik özellikleri gibi) aktif hale getirin.
• Güçlü parola ya da şifreler kaba kuvvet saldırılarının başarı şansını düşürür.
• A VPN to encrypt your traffic and shield you from certain types of data interception. Trafiğinizi şifreleyerek verilerinizi güvende tutan bir VPN. Örneğin ExpressVPN, malware bulaşmasını engellemek için takip yazılımları ve zararlı sitelere karşı Threat Manager ve güçlü parolalar oluşturmayı ve yönetmeyi çok çok daha kolay hale getiren ExpressVPN Keys gibi ekstra özellikler sunuyor.

Yazılımları ve işletim sistemini güncel tutun

Yazılım güncellemeleri genellikle güvenlik açıklarını kapatan yamalar içerir. Bir yama yayımlandıktan sonra saldırganlar, henüz güncelleme yapmamış sistemleri hedef alır. Eski uygulamaları veya işletim sistemlerini kullanmak sizi daha büyük risk altına sokar.

İşletim sisteminiz, tarayıcınız ve diğer kritik yazılımlar için otomatik güncellemeleri açın. Böylece önemli düzeltmeleri mümkün olan en kısa sürede alırsınız. Ayrıca antivirüs çözümleriniz için de güncelleme bildirimlerini etkinleştirin; böylece her zaman en güncel tehdit tanımlarına sahip olurlar.

Şüpheli link ya da eklere tıklamaktan kaçının

Malware yazılımları genellikle kullanıcı eylemine bağlı olarak bulaşır. Gelen kutunuzdaki riskli bir bağlantı, truva atlarına veya virüslere kapı açabilir. Beklenmedik e-postalara karşı dikkatli olun; özellikle de sizi hemen indirmeye veya bir bağlantıya tıklamaya zorlayanlara karşı gözünüzü dört açın. Ayrıca kısaltılmış linklerden mümkün olduğunca kaçının çünkü bunların nereye yönlendirdiğini ancak tıkladıktan sonra görebilirsiniz.

Önemli verileri düzenli olarak yedekleyin

Yedekleme çok önemli bir sigortadır. Eğer fidye yazılımı ya da dosyaları bozan bir tehditle karşılaşırsanız, malware bulaşmamış bir yedek disk sayesinde cihazınızı normal durumuna geri döndürebilirsiniz. Düzenli olarak yedek alın ve harici bir disk ile bulut hizmeti gibi birden fazla konum kullanın; böylece her zaman temiz bir kopyanız olur. Sisteminizin tamamen temizken yeni bir yedek oluşturun ki yanlışlıkla enfekte olmuş dosyaları yedeklemeyin.

Tetikte olun; malware tehditlerine karşı güvende olun

Malware tehditleri kendilerini sürekli geliştiriyor ancak onlara karşı savunmasız değilsiniz. Düzenli taramalar, güvenli internet kullanımı ve güncellemeleri hızlı bir şekilde yüklemek; akıllı bir güvenlik planının parçalarıdır.

Bilinçli kullanım alışkanlıkları kritik önemde olsa da doğru araçlara sahip olarak güvenliğinizi daha kolay bir şekilde sağlayabilirsiniz. Malware tehditlerini kaldıran güvenilir bir antivirüs şüpheli öğeleri erken dönemde yakalarken; VPN’ler de kötü niyetli trafiği uzak tutar ve gizliliğinizi artırır. Bu önlemleri bir arada aldığınızda, cihazınız gelişen tehditlere karşı çok daha dirençli hale gelir.