Statisch IP-adres vs dynamisch IP-adres: belangrijkste verschillen, voor- en nadelen en welke je nodig hebt

Je apparaat ontvangt een IP-adres als je met het internet verbindt, maar wist je dat er verschillende typen zijn? Statische en dynamische IP's klinkt als technische taal, maar ze spelen een grote rol tijdens het verbinden, streamen, gamen of configureren van een thuisserver.

Deze gids behandelt de belangrijkste verschillen, voor- en nadelen en wanneer het belangrijk is welk type je gebruikt, ongeacht of je nieuwsgierig bent of probeert te ontdekken welk type het beste bij je past.

Wat is een IP-adres en hoe werkt het?

Elk apparaat dat met een netwerk verbindt ontvangt een IP-adres, zowel je telefoon, laptop als slimme koelkast. Zie het als een digitaal woonadres. Het helpt je apparaat om informatie te versturen en ontvangen, soms via het internet en soms gewoon via je lokale netwerk.

Als je een website opent, gebruikt je apparaat een IP-adres om de site te vinden en de site gebruikt je IP om de juiste gegevens (zoals de content van de pagina) naar je terug te sturen.

Er zijn twee primaire soorten IP-adressen:

• Privé IP-adres: dit is het IP dat je apparaat gebruikt in je lokale netwerk. Het wordt toegewezen door je router en helpt apparaten om intern met elkaar te communiceren. Als je bijvoorbeeld een document van je laptop naar je printer stuurt, dan wordt die data verplaatst via privé IP's. Daar hoeft geen internet aan te pas te komen.
• Openbaar IP-adres: dit is het adres dat je hele netwerk gebruikt om verbinding te maken met het internet. Het wordt toegewezen door je internetprovider (ISP) en dit zien websites of streamingplatforms als je apparaten een verzoek doen, zoals een video laden of een pagina bezoeken.

En dit is waar het interessant wordt: openbare IP's kunnen statisch en dynamisch zijn. Deze benamingen beschrijven of je IP constant hetzelfde blijft of na verloop van tijd wordt gewijzigd. We zullen het hier verderop uitgebreider over hebben.

Opmerking: privé IP-adressen kunnen ook statisch of dynamisch zijn. Je router geeft je apparaat misschien elke keer hetzelfde adres of wijst een andere toe uit een pool. In tegenstelling tot openbare IP's maakt dit echter vaak niet veel uit, aangezien het alleen invloed heeft op hoe apparaten in je thuisnetwerk met elkaar verbinden.

Begrijpen hoe IP-adressen worden toegewezen

Zowel privé als openbare IP-adressen kunnen op twee manieren worden toegewezen: automatisch of handmatig. Dit hangt af van hoe het netwerk is geconfigureerd.

Laten we beginnen met privé IP's. Als je een apparaat met je wifi-thuisnetwerk verbindt, wijst je router automatisch een privé IP-adres toe met een specifiek bereik via een systeem dat DHCP (Dynamic Host Configuration Protocol) wordt genoemd.

Dit privé IP-bereik is gereserveerd voor intern gebruik en gedefinieerd door de RFC 1918-norm. Apparaten met deze adressen kunnen met elkaar communiceren in hetzelfde netwerk, maar ze zijn niet rechtstreeks bereikbaar via het internet. De drie gereserveerde bereiken zijn:

• 10.0.0.0–10.255.255.255 (meestal gebruikt bij grotere netwerken)
• 172.16.0.0–172.31.255.255
• 192.168.0.0–192.168.255.255 (meest voorkomend bij thuisnetwerken)

Deze bereiken worden hergebruikt op vele netwerken, wat geen probleem is omdat privé IP's alleen in je specifieke netwerk werken. Daarom kunnen twee verschillende huizen apparaten met dezelfde privé IP's hebben zonder dat dit een conflict veroorzaakt.

Let op: DHCP wordt veel gebruikt omdat dit handig en automatisch is, maar het is niet de enige optie. Sommige netwerken wijzen handmatige statische IP-adressen toe aan specifieke apparaten, vooral wanneer consistente adressen nodig zijn (zoals voor printers of servers).

Laten we nu kijken naar openbare IP's, die worden toegewezen door je ISP:

• Dynamische openbare IP: dit is de standaardoptie voor de meeste personen. Je ISP wijst een IP toe uit de beschikbare pool en deze kan af en toe veranderen, zoals na het opnieuw opstarten van je router of na een bepaalde periode.
• Statische openbare IP: dit adres wordt handmatig ingesteld en verandert niet, tenzij een persoon dit wil doen. Bedrijven gebruiken vaak statische IP's om servers uit te voeren of diensten die bereikbaar moeten blijven op hetzelfde adres.

Dus terwijl je router het uitdelen van privé IP's aan je apparaten thuis afhandelt, zorgt je ISP voor je openbare IP (dynamisch of statisch).

Wat is een dynamisch IP-adres?

Een dynamisch IP-adres is een tijdelijk, automatisch toegewezen IP dat af en toe wijzigt. De meeste gebruikers hebben standaard één als je ze thuis het internet gebruiken. Je ISP verhuurt het aan je uit een gedeelde pool en het wordt mogelijk gewijzigd nadat je de router opnieuw opstart, van netwerk wisselt of na een bepaalde periode (bijvoorbeeld elke 24 uur).

Omdat het geen vast adres is, blijft een dynamisch IP niet voor altijd gekoppeld aan je apparaat. Het is als een hotelkamer: je kunt deze gebruiken zolang je bent ingecheckt, maar zodra je vertrekt gebruikt iemand anders deze.

Hoe dynamische IP's werken (DHCP-protocol)

Dynamische IP's worden automatisch toegekend met een systeem dat DHCP wordt genoemd, een proces dat we zojuist hebben besproken. In plaats van handmatig een IP aan te vragen, vraagt je apparaat simpelweg om één en de DHCP-server zorgt voor de rest.

Omdat deze IP's uit een gedeelde pool komen, zijn ze niet een lange tijd aan je gekoppeld. Mogelijk heb je dagen of weken hetzelfde, maar er is geen garantie dat je het adres weer terugkrijgt nadat je de verbinding verbreekt (zelfs kortstondig).

Voorbeeld van een dynamisch IP-adres

Een dynamisch IP-adres heeft meestal een standaard IPv4-indeling met vier blokken met cijfers die worden gescheiden met punten, zoals 102.0.1.21. Je hebt zo'n adres waarschijnlijk al eens eerder gezien, zelfs als je niet wist wat het was.

Het kan uiteenlopen van 0.0.0.0 tot maximaal 255.255.255.255, maar niet alle combinaties zijn bruikbaar. Er zijn veel die worden gereserveerd voor speciale doeleinden. Dynamische IP's komen echter normaal gesproken uit een beschikbare openbare IP-pool van je ISP, die groot genoeg is voor miljoenen personen wereldwijd.

Voordelen van een dynamisch IP

Dynamische IP's hebben verschillende praktische voordelen, voornamelijk voor normale internetgebruikers:

• Lagere kosten: ze zijn meestal inbegrepen bij standaard internetpakketten zonder meerprijs.
• Meer privacy: aangezien het IP-adres periodiek wordt gewijzigd, is het moeilijker voor trackers om je activiteiten gedurende een lange periode te volgen.
• Geen configuratie: je apparaat vraagt automatisch een IP aan en je hoeft zelf niks handmatig te configureren.
• Meer beschikbaarheid: ISP's hebben veel meer dynamische IP's dan statische, dus ze kunnen makkelijker worden toegewezen.
• Beginnersvriendelijk: perfect voor surfen, streamen of sociale media zonder technische problemen.

Nadelen van dynamische IP's

Ondanks dat dynamische IP's handig zijn, zijn ze niet altijd ideaal. Dit is vooral het geval als je een consistent(e) verbinding of abonnement nodig hebt om diensten te hosten:

• Niet geweldig voor externe toegang: het is moeilijker om een thuisnetwerk of server te bereiken als het IP-adres constant wijzigt.
• Moeilijker om toe te voegen aan uitzonderingen: diensten die een op IP gebaseerde toegangsbediening hebben, werken mogelijk niet goed met dynamische IP's.
• Slecht voor zelf hosten: websites of apps die worden gehost op je apparaat kunnen onbereikbaar worden als je IP wordt gewijzigd.
• Nauwkeurigheid van locatie kan verschillen: omdat IP's uit een gedeelde pool worden gehaald, komen ze mogelijk niet overeen met je echte locatie.
• Minder betrouwbaar voor gamen of streamen: IP-wijzigingen tijdens een sessie kunnen de gameplay of mediastreams onderbreken, maar dit gebeurt niet vaak.

Wat is een statisch IP-adres?

Een statisch IP-adres is een internetadres dat constant hetzelfde blijft. In tegenstelling tot dynamische IP's, die regelmatig worden gewijzigd, verandert een statisch IP nooit. Die consistentie maakt dit een goede keuze voor dingen zoals het hosten van websites, externe toegang opzetten of servers uitvoeren.

Statische IP's worden veel gebruikt door bedrijven, maar individuele gebruikers kunnen ook een aanvragen, wat meestal wordt gedaan omdat ze specifieke netwerkvereisten hebben.

Hoe statische IP's worden geconfigureerd

Als je een statisch IP wilt, dan moet je dit adres normaal gesproken aanvragen bij je ISP of netwerkbeheerder. Het heeft meestal een meerprijs, omdat je om een speciaal adres vraagt dat aan niemand anders wordt toegewezen.

Een statisch IP kan na het toewijzen op twee manieren worden geconfigureerd:

• Automatisch door je ISP of netwerkbeheerder, waarbij het adres wordt gekoppeld aan je router zodat alle verbonden apparaten het gebruiken.
• Handmatig op individuele apparaten door de IP-gegevens in te voeren via je netwerkinstellingen.

Als je hulp nodig hebt bij het configureren, volg dan onze stapsgewijze gids om een statisch IP-adres te configureren op routers, desktops (Windows, Mac en Linux), en smartphones (Android en iOS).

Voorbeeld van een statisch IP-adres

Statische IP-adressen zien er net zo uit als dynamische, bijvoorbeeld 203.0.113.42. Je kunt niet zien of een IP statisch of dynamisch is. Het grote verschil is hoe ze worden toegewezen en of het adres na verloop wijzigt of niet.

Voordelen van een statisch IP

Statische IP's bieden voordelen voor specifieke usecases:

• Verbeterde netwerkbeveiliging: je kunt bepaalde IP's toevoegen aan een uitzonderingenlijst om toegang tot gevoelige systemen te beperken, wat geweldig is voor bedrijven en externe teams.
• Betrouwbare hosting: een website of server hosten is makkelijker met een vast IP-adres, aangezien DNS-servers het altijd weten te vinden.
• Stabiele VoIP en videogesprekken: diensten zoals Zoom en VoIP-apps zijn betrouwbaarder met een consistent IP-adres.
• Nauwkeurige geolocatie: aangezien statische IP's niet wijzigen, kunnen diensten die locatiegegevens gebruiken je regio meestal betrouwbaarder lokaliseren.

Nadelen van statische IP's

Ondanks de voordelen zijn statische IP's niet ideaal voor iedereen:

• Meerprijs: ISP's vragen vaak extra voor statische IP's, wat soms eenmalig is en soms maandelijks.
• Minder privacy: omdat je IP niet wijzigt, kunnen websites en trackers je activiteiten makkelijk koppelen aan één identiteit.
• Technische complexiteit: in tegenstelling tot dynamische IP's die automatisch worden afgehandeld door DHCP, hebben statische IP's meestal een handmatige configuratie nodig.
• Beperkte hoeveelheid: de pool van beschikbare IPv4-adressen wordt steeds kleiner, waardoor het moeilijker is om een statisch IP-adres te krijgen, voornamelijk in regio's of netwerken met veel vraag.

Verschillen tussen statische en dynamische IP-adressen

De keuze tussen een statisch en dynamisch IP-adres is afhankelijk van wat je probeert te doen. Hieronder kun je zien hoe ze verschillen op het gebied van prestaties, betrouwbaarheid, beveiliging en kosten:

Moet je een statisch of dynamisch IP gebruiken?

Kiezen tussen een statisch en dynamisch IP-adres hangt echt af van hoe je het internet gebruikt.

Als je een normale gebruiker bent die voornamelijk surft, streamt of games online speelt, dan is een dynamisch IP meer dan voldoende. Het is makkelijk om te beheren, goedkoop en biedt standaard een degelijke privacy. Je hoeft helemaal niks te doen, aangezien je ISP alles automatisch afhandelt.

Maar als je een website host, externe toegang nodig hebt tot apparaten of beveiligde bedrijfsactiviteiten beheert, dan is een statisch IP-adres de investering waard. Het biedt consistent toegang en is makkelijker om te integreren in firewalls, VPN's en DNS-instellingen. Bedrijven gebruiken vaak statische IP's om te beheren wie verbinding kan maken met hun interne systemen, wat ideaal is voor externe werkplekken.

In sommige gevallen is een hybride oplossing logisch: statische IP's voor belangrijke apparaten en dynamische voor alle andere.

Controleren of je IP-adres statisch of dynamisch is

Statische en dynamische IP-adressen zien er hetzelfde uit, dus mogelijk kun je niet simpelweg het verschil zien. Er zijn echter een aantal slimme manieren waarop je de twee van elkaar kunt onderscheiden op smartphones en desktopcomputers.

Je privé IP-adres controleren

Op Windows

Opmerking: in ons voorbeeld hebben we Windows 11 gebruikt. Voor andere versies kunnen de stappen iets afwijken.

1. Klik op het netwerkpictogram. Dit kan wifi of ethernet zijn, afhankelijk van waar je mee bent verbonden.
   
2. Klik op Eigenschappen op het netwerk waarmee je bent verbonden.
   
3. Scrol naar IP-instellingen en zoek naar IP-toewijzing. Als hier Automatisch (DHCP) staat, heb je een dynamisch IP-adres. Als dit echter is ingesteld op Handmatig, dan gebruik je een statisch IP-adres.

Op Mac

Opmerking: in ons voorbeeld hebben we macOS 26.1 gebruikt. Voor andere versies kunnen de stappen iets afwijken.

1. Klik op het Apple-pictogram en daarna Systeeminstellingen.
   
2. Druk op Netwerk en kies je huidige verbinding (wifi bij mij).
   
3. Klik op Details… naast het verbonden netwerk.
   
4. Ga naar TCP/IP en controleer IPv4 configureren. Als dit is ingesteld op DHCP gebruiken, dan heeft je apparaat een dynamisch toegewezen privé IP-adres. Staat dit op Handmatig, dan gebruikt je apparaat een statisch privé IP-adres.
   

Op Android

Opmerking: in ons voorbeeld hebben we Xiaomi 15 Ultra met Android 15 gebruikt. Voor andere apparaten of softwareversies kunnen de stappen iets afwijken.

1. Ga naar de Instellingen van je Android-apparaat en tik op Wifi.
   
2. Tik op de pijl naast het wifi-netwerk waarmee je bent verbonden.
   
3. Kijk bij de IP-instellingen. Als er DHCP staat, gebruik je een dynamisch IP-adres. Als er Statisch staat, gebruik je een statisch IP-adres.
   

Op iOS

Opmerking: in ons voorbeeld hebben we iOS 26.0.1 gebruikt. Voor andere versies kunnen de stappen iets afwijken.

1. Ga naar Instellingen op je iOS-apparaat en druk op Wifi.
   
2. Tik op het huidige netwerk waarmee je bent verbonden.
   
3. Zoek naar IP configureren. Als dit is ingesteld op Automatisch, dan is het een dynamisch IP-adres. Als hier Handmatig staat, heb je een statisch IP-adres.
   

Je openbare IP-adres controleren

Je kunt als volgt ontdekken of je openbare IP-adres dynamisch of statisch is:

1. Controleer je huidige openbare IP-adres. Gebruik de gratis IP-adres opzoektool van ExpressVPN om te zien wat je huidige IP is.
   
2. Start je router opnieuw op. Schakel deze een minuut uit, daarna weer in en maak opnieuw verbinding.
3. Controleer je IP opnieuw met dezelfde tool. Als je IP-adres is gewijzigd, dan heb je waarschijnlijk een dynamisch IP-adres. Als het adres hetzelfde blijft, dan heb je mogelijk een statisch IP-adres (maar dit is niet gegarandeerd).
4. Neem contact op met je ISP of controleer je accountdashboard om dit te bevestigen. Statische IP's hebben meestal een meerprijs.

Een statisch of dynamisch IP-adres krijgen

Er zijn een aantal manieren om een statisch of dynamisch IP-adres te krijgen, afhankelijk van je behoeften en configuratie.

1. Aanvragen bij je ISP

Zoals eerder aangegeven wijzen de meeste internetproviders standaard dynamische IP-adressen toe. Je hoeft niks te configureren: registreer simpelweg voor een abonnement en je apparaat krijgt automatisch een dynamisch IP-adres toegewezen via DHCP.

Als je een statisch IP-adres nodig hebt, dan moet je deze meestal rechtstreeks aanvragen via je ISP. Hoewel het 'statisch' wordt genoemd, gebruikt je ISP mogelijk nog steeds DHCP achter de schermen om een specifiek IP-adres te reserveren voor je account, zodat het altijd hetzelfde blijft. Dit hoef je meestal niet handmatig te configureren, maar sommige ISP's vragen wel een meerprijs voor deze dienst.

2. Een VPN gebruiken met statische of dynamische IP-opties

Als je je IP-adres vaker wilt wijzigen of een IP in een ander land wilt kiezen, kun je een VPN gebruiken.

Met VPN's zoals ExpressVPN kun je je IP-adres snel en makkelijk wijzigen. Als je verbinding maakt met een van de meer dan 100 serverlocaties van ExpressVPN, wordt een dynamisch IP-adres toegewezen van die regio. Opnieuw verbinden geeft je een nieuw adres, wat helpt om je privacy te beschermen door het moeilijker te maken om je activiteiten te volgen.

ExpressVPN biedt zelfs de ShuffleIP-functie (IP-rotatie), waarbij je IP automatisch wordt gewijzigd na elk nieuwe verzoek voor extra privacy.

Als je iets nodig hebt dat consistenter is, biedt ExpressVPN ook dedicated IP-adressen aan. Een dedicated IP werkt net als elke andere VPN-verbinding, maar je behoudt elke keer hetzelfde IP-adres dat is gekoppeld aan een locatie die jij uitkiest.

Je IP-adres beschermen en IP-tracking voorkomen

Je IP-adres onthult misschien niet je exacte thuisadres, maar kan nog steeds genoeg vrijgeven, zoals je algemene locatie, online gedrag of netwerkidentiteit. In de verkeerde handen kan het voor het volgende worden gebruikt:

• Je locatie bepalen tot een specifieke stad of wijk.
• DDoS-aanvallen uitvoeren die je verbinding overspoelen en je verbinding verbreken.
• Toevoegen aan data-dumps op het darkweb, vooral wanneer dit wordt gecombineerd met gelekte inloggegevens.
• Snoopers (zoals werkgevers of ISP's) je surfactiviteiten laten volgen.
• Je komt op een zwarte lijst terecht omdat iemand je IP-adres gebruikt om te spammen of voor misbruik.
• Je framen door illegale online activiteiten achter je IP te verbergen.

Ben je benieuwd hoe dit werkt? Raadpleeg wat iemand kan doen met je IP-adres en hoe IP-adressen gevolgd kunnen worden voor meer informatie.

Hoe kun je je IP-adres privé houden en de blootstelling verminderen? Dit zijn de twee meest effectieve manieren:

• Gebruik een VPN om je IP te verbergen: het gebruik van een VPN is de meest effectieve manier om je IP-adres te beschermen. Een VPN leidt je internetverkeer om door een versleutelde tunnel en vervangt je echte IP-adres met eentje van een andere locatie. Dit verbergt je echte locatie, voorkomt tracking en houdt je online activiteiten privé.
  
• Beveilig je netwerk met een firewall: een sterk thuisnetwerk speelt een belangrijke rol bij het beschermen van je IP-adres. Firewalls helpen om onbevoegde toegang tot je lokale netwerk te blokkeren, voorkomen externe probing en verlagen het risico op ongewenste verbindingen via het internet.